اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی در شهروندان شهر گرگان

۱-محمدمهدی لبیبی؛ دکتر جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، (نویسنده مسئول)، ۲- غلامرضا خوش فر؛ دکتر جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران ۳-مصطفی باقریان جلودار؛  دانشجوی دکترای جامعه شناسی ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور ساری، ساری، ایران ۴- شهربانو میرزاخانی؛ کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران مقدمه: موضوع اصلی این تحقیق، چگونگی پیوند میان اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی است. ازآنجاکه مشارکت سیاسی به عنوان یکی از شاخصهای کلیدی در مفاهیم توسعه اجتماعی و سیاسی مطرح است، ضروری به نظر می رسد که عوامل مرتبط و تاثیرگذار بر این مفهوم به ویژه عامل اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از عوامل مهم و ضروری وابسته به مفهوم جدید سرمایه اجتماعی، موردمطالعه و بررسی علمی قرار گیرد. بنابراین هدف اصلی تحقیق، شناخت رابطه اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی است. روش: به لحاظ روش شناسی، این تحقیق در زمره تحقیقات پیمایشی جای می گیرد که با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در میدان پژوهش، اقدام به جمع آوری داده ها شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان شهر گرگان بوده که ۴۰۷ نفر از شهروندان به عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب موردمطالعه قرار گرفتند. برای تایید اعتبار متغیرهای تحقیق از روش اعتبار صوری و همچنین پایایی ابزار نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ که به ترتیب برای اعتماد اجتماعی (۷۸۲/۰) و مشارکت سیاسی (۷۸۰/۰) مورد تایید واقع شده است. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد که بین اعتماد اجتماعی و ابعاد آن (اعتماد نهادی، اعتماد عمومی و اعتماد بین شخصی) با مشارکت سیاسی و ابعاد آن (رفتار انتخاباتی و مشارکت فعال) رابطه ای مثبت وجود دارد. و همچنین نتایج حاصل از رگرسیون بیانگر این نکته است که درمجموع ۱/۶ درصد از تغییرات متغیر وابسته از طریق متغیرهای مستقل تبیین می شود. بحث: با توجه به نتایج به دست آمده، مادامی که افراد به نظام حاکم، دستگاهها و سازمانهای وابسته آن، اعتماد داشته باشند، در جریان مسائل و رخدادهای سیاسی کشور، حضور و مشارکتی فعال خواهند داشت. همچنین، به موازات گسترش اعتماد عمومی در سطح جامعه، مشارکت افراد در حوزه های مختلف، من جمله مشارکت سیاسی افزایش می یابد. علاوه بر این، با توجه به نتایج به دست آمده، مشارکت سیاسی افراد تحت تاثیر روابط بین شخصی و اعتماد آنان نسبت به افرادی نظیر خانواده، خویشاوندان، دوستان و... نیز قرار دارد که می تواند رفتار یا مشارکت سیاسی فرد را در دو جهت فعال یا منفعل قرار دهد.

کلیدواژه ها:

Social trust ، Public trust ، Institutional trust ، Personal trust ، اعتماد اجتماعی ، اعتماد عمومی ، اعتماد نهادی ، اعتماد بین شخصی