مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و درمان عقلانی هیجانی بر اجتناب، رضایت زناشویی، مهارت های ارتباطی و خودکارآمدی جنسی زوجین

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر مقایسه میزان اثر بخشی درمان پذیرش و تعهد و رفتار درمانی عقلانی هیجانی بر اجتناب، رضایت زناشویی،  مهارت های ارتباطی و  خودکارآمدی جنسی زوجین بود.روش: در این مطالعه نیمه آزمایشی که در میان زوجین مراجعه کننده به مراکز خدمات  مشاوره و روان شناسی تهران در سال ۱۳۹۸ انجام شد، ۴۵ نفر از چهار مرکز مشاوره که دارای ملاک های ورود به پژوهش بودند، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه ۱۵ نفری ( ۱۵ نفر گروه آزمایش درمان پذیرش و تعهد، ۱۵ نفر گروه آزمایش درمان عقلانی هیجانی و ۱۵ نفر گروه کنترل) قرار گرفتند. در ابتدا از هر سه گروه پیش آزمون گرفته شد، سپس یک گروه آزمایش تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه دیگر آزمایش تحت درمان عقلانی هیجانی قرار گرفت و گروه کنترل تحت هیچ درمانی قرار نگرفت. پس از اتمام جلسات، از هر سه گروه  پس آزمون گرفته شد. پس از یک ماه مجددا سنجش پیگیری در هر سه گروه اجرا شد. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS-۲۵برای محاسبه شاخص های توصیفی و نیز تحلیل کوواریانس چندمتغیری پردازش شد.نتایج: بین اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و درمان عقلانی هیجانی بر کاهش اجتناب و افزایش رضایت زناشویی، خودکارآمدی جنسی و مهارت­های ارتباطی زوجین تفاوت معنی­داری مشاهده شد(۰۰۱/۰p<). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب و افزایش رضایت زناشویی و خودکارآمدی جنسی، بالاتر از درمان عقلانی هیجانی بود. اما در افزایش مهارت­های ارتباطی زوجین، درمان عقلانی هیجانی موثرتر از درمان پذیرش و تعهد بود. در مرحله پیگیری، بین اثربخشی درمان پذیرش و تعهد با درمان عقلانی هیجانی بر رضایت زناشویی،  مهارت­های ارتباطی و  خودکارآمدی جنسی تفاوت معنی­داری مشاهده نشد. اما در کاهش جتناب زوجین، درمان پذیرش وتعهد موثرتر از درمان عقلانی هیجانی بود.بحث و نتیجه گیری: براساس یافته های حاصل می توان نتیجه گرفت درمان پذیرش و تعهد در کاهش اجتناب و افزایش رضایت زناشویی و خودکارآمدی جنسی از درمان عقلانی هیجانی موثرتر است اما در افزایش مهارت های ارتباطی درمان عقلانی هیجانی موثرتر است. پیشنهاد می شود، درمان پذیرش و تعهد و رفتار درمانی عقلانی هیجانی توسط متخصصان این حوزه، به منظور بهبود روابط زناشویی در مراکز مشاوره و درمانی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

درمان پذیرش و تعهد ، درمان عقلانی هیجانی ، اجتناب ، رضایت زناشویی ، مهارت های ارتباطی ، خودکارآمدی جنسی