طراحی مدل ارزیابی بلوغ نظام مدیریت بهره‎‍وری در سازمان‎‍های ایرانی

نظام مدیریت بهره‎‍وری، به عنوان یکی از کلیدی‎‍ترین خرده‎‍نظام‎‍های سازمانی و مدیریتی، از تاثیر حیاتی در حرکت پایدار مجموعه سازمان به سمت اهداف ارتقای بهره‎‍وری برخوردار است. با وجود اهمیت کم‎‍نظیری که برای مفهوم بهره‎‍وری، در مبانی نظری و محافل عملی مدیریت و اقتصاد قائل شده‎‍اند، تاکنون مدلی جامع برای راهنمایی بنگاه‎‍ها در زمینه استقرار نظام مدیریت بهره‎‍وری با تمام عناصر و ارتباطات ضروری‎‍اش، طراحی نشده است. مطالعه کیفی و توصیفی حاضر که با هدف توسعه‎‍ای-کاربردی طراحی شده است، بر آن است تا با بهره‎‍گیری از دانش ذخیره شده در سوابق پژوهشی و نظرهای خبرگی بومی، چنین مدلی را توسعه دهد و الگویی را از منطق ارزیابی برای سنجش بلوغ این پدیده در سازمان‎‍های ایرانی، ارائه کند. در بخش نخست مطالعه و با بهره‎‍گیری از راهبرد تحلیل محتوا و کدگذاری، مجموعه عناصر مفهومی تشکیل‎‍دهنده خرده نظام مدیریت بهره‎‍وری، از اسناد علمی مرتبط و مصاحبه با مطلعان استخراج و در ادامه با تشکیل جلسات نشست خبرگی، نحوه تعامل میان این اجزا نیز در قالب مدلی یکپارچه تعیین شده است. اجرای موفقیت‎‍آمیز فرایند دو مرحله‎‍ای اعتبارسنجی این مدل (که با عنوان i-MAPS نام گذاری شده است)، تناسب آن با مقتضیات سازمان‎‍های ایرانی معاصر را اثبات می‎‍کند. بر اساس این مدل، به مسئولان بهره‎‍وری در بنگاه‎‍های تولیدی و خدماتی بخش‎‍های عمومی و خصوصی کشور توصیه می شود که برای تحقق اهداف غایی خود، به استقرار نظام مدیریت بهره‎‍وری با عناصر و مشخصات تبیین شده در مدل حاضر اقدام کنند.

کلیدواژه ها:

بهره‎‍وری ، مدیریت بهره‎‍وری ، نظام مدیریت بهره‎‍وری ، مدل سنجش بلوغ ، مدل i-MAPS