بررسی تجربی مدل قیمت گذاری بلک شولز در معاملات اختیار خرید بورس اوراق بهادار تهران

چکیدهبا پیشرفت روزافزون بازارهای مالی زندگی انسان به­صورت مستقیم و غیرمستقیم متاثر از بازارهای مالی گشته است. بازارهای مالی هر کشور نشان­دهنده پویایی نهادها و ابزارهای مالی آن کشور است. در بازارهای مالی کشورهای پیشرفته ابزارهای مالی به­صورت گسترده و مداوم در حال تغییر و بهبود بوده­اند تا به حداکثر کارایی خود برسند و از طرفی ریسک سرمایه­گذاری خود را به حداقل برسانند. بدین جهت ابزارهای نوینی جهت پوشش ریسک معاملات در بازارهای مالی پدید آمدند. اختیار معامله یکی از این ابزارها است که قیمت آن مانند سایر ابزارهای مالی تابع عرضه و تقاضا برای آن است. اما در این بازار مدل­های قیمت­گذاری برای این ابزار وجود دارد که مهم­ترین و پرکاربردترین آن­ها مدل قیمت­گذاری بلک شولز است. که به­صورت گسترده در بین معامله­گران این ابزار برای مظنه­یابی مورد استفاده قرار می­گیرد. هدف این پژوهش سنجش کارایی مدل قیمت­گذاری بلک شولز در بازار معاملات اختیار خرید در بورس اوراق بهادار تهران  می­باشد که داده های مورد استفاده آن شامل کلیه قراردادهای منتشر شده اختیارمعامله خرید در بورس اوراق بهادار تهران (شامل ۱۳۱۵ قرارداد منتشر شده در بازار در ۲۶ نماد دارایی پایه  در ۱۰ صنعت مختلف و ۲۵۷۶۰ روز معاملاتی) در یک دوره زمانی ۵ ساله طی سال های ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۰  است و درطی  این مسیر جهت تحلیل داده ها از شاخص­های ضرایب خطا و یو-تیل بهره گرفته شده است .نتایج پژوهش حاکی از آن است که قیمت­های پیشنهادی مدل بلک شولز بالاتر از قیمت اختیارهای خرید قیمت­گذاری شده است. ضمن آنکه مقدار درصد انحرافات و یو-تیل(U-theil) در اختیارهای خرید درسود ITM)) کمتر از اختیار های خرید درزیان OTM)) می­باشد بنابراین کارایی قیمت­گذاری مدل بلک شولز برای قیمت­گذاری اختیار­های خرید ITM  بیشتر از قیمت اختیارهای خرید OTM  است. علاوه بر آن ، میزان انحراف قیمت­های پیشنهادی مدل بلک شولز و قیمت­های معاملات در طی زمان در بورس اوراق بهادار تهران کمتر شده است

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: بلک شولز ، اختیارات خرید ، ضریب خطا ، یو-تیل. طبقه بندی JEL : G۱۲