بررسی عوامل (پولی و غیر پولی) موثر بر تورم در ایران (۱۳۸۲-۱۳۳۸)

عموما وضعیتی را که در آن سطح عمومی قیمت ها به طور بی رویه یا نامتناسب و به طور مداوم و به مرور زمان افزایش یابد، وضعیت توﹼرمی نامیده می شود. منظور از نامتناسب بودن، عدم تناسب رشد قیمت بر بهره وری اقتصاد، و منظور از تداوم، تاکید بر عنصر زمان در تعریف وضعیت توﹼرمی است؛ به طوری که در حرکت اقتصاد از یک وضع تعادلی به وضعیتی دیگر علاوه بر افزایش قیمت در زمان معین، میزان افزایش آن نیز به مرور صعود می کند. بررسی روند قیمت ها در کشور ما نیز حاکی از رشدفزاینده و مداوم سطح عمومی قیمت هاست. در این مقاله، علاوه بر بررسی عوامل موثر بر توﹼرم، تلاش گردیده سهم هر یک از این عوامل در شکل گیری این پدیده ی اقتصادی بررسی شود. برای دستیابی به این منظور با استفاده از یک سیستم معادلات همزمان، تاثیر رشد پول، شکاف نسبی تولید، رشد نرخ ارز بازار موازی، انتظارات تورمی و تورم وارداتی به عنوان عوامل موثر بر تورم مورد بررسی قرار گرفته و معادلات توضیح دهند ه ی هر یک از این متغیرها نیز برآورد گردیده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که گر چه تورم در ایران صرفا یک پدیده ی پولی نیست و تورم وارداتی، مشکلات ساختاری اقتصاد و تورم انتظاری نیز بر شکل گیری آن تاثیر مثبت داشته اند، لیکن رشد نقدینگی سهمی بالغ بر ۳۲/۵۸ درصد را در شکل گیری تورم دارا بوده است و پس از آن به ترتیب تورم وارداتی(۶/۲۲درصد)، تورم انتظاری(۳/۷درصد)، رشد نرخ ارز (۲/۶ درصد) و شکاف تولید (۶/۵ درصد) ،سهم تعیین کننده ای در شکل گیری تورم داشته اند.

کلیدواژه ها:

تورم ، رشد پول ، شکاف GDP ، رشد حجم پول ، تورم انتظاری ، رشد نرخ ارز