اثرات برخی متغییرهای کلان اقتصادی بر انتشار گاز دی اکسیدکربن در آسیای مرکزی و ایران، ۱۹۹۵-۲۰۰۷

کشورهای در­حال­توسعه از جمله ایران، برای رسیدن به توسعه اقتصادی به رشد اقتصادی بالا و مستمر نیازمندند. از پیامدها و اثرات جانبی این رشد، آلودگی محیط­زیست از جمله آلودگی هوای عمدتا منبعث از انتشار دی­اکسیدکربن–دست­کم در مراحل اولیه رشد- است. تولید کالاها و خدمات مستلزم به­کارگیری منابع طبیعی ازجمله انرژی است. این فرایند برون­ریزی آلایندهایی را هم در پی دارد. در ادبیات اقتصادی، بررسی و تحلیل این موضوع در قالب منحنی زیست­محیطی کوزنتس (EKC) دنبال شده است که در آن فرایند تخریب محیط­زیست با توجه به ماهیت و مراحل مختلف رشد اقتصادی توضیح داده می­شود. علاوه بر آن، برخی از مسائل زیست­محیطی جهان سوم ناشی از وجود فقر مزمن و دیگر ویژگی­های توسعه نیافتگی آن­هاست. بنابراین، می­توان انتظار داشت که علاوه بر رشد اقتصادی، نابرابری درآمد و فقر نیز بر میزان انتشار آلاینده­ها موثر باشند. پس، شناخت عوامل موثر بر انتشار گاز دی­اکسیدکربن  دارای اهمیت است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی داده­های تلفیقی(پانلی)، اثر رشد اقتصادی، جمعیت شهری، درجه باز بودن اقتصاد (نسبت جمع صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی) و نابرابری درآمد بر انتشار گاز دی­اکسیدکربن  برای کشورهای آسیای مرکزی (شامل ایران) مورد مطالعه، بررسی و آزمون قرار می­گیرد. نتایج حاکی است که رشد اقتصادی اثر مثبت و معنی­داری بر آلودگی هوا در کشورهای مورد نظر دارد و کشش پذیری انتشار گاز دی­اکسید کربن تابعی افزایشی از ضریب جینی است.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، رشد اقتصادی ، نابرابری درآمد ، آسیای مرکزی و ایران ، پانل دیتا(داده های تلفیقی)