ارزیابی تناسب اراضی شهرستان آق قلا جهت کشت نخود دیم با استفاده از منطق بولین و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

به منظور ارزیابی تناسب اراضی کشاورزی شهرستان آق قلا جهت کشت نخود دیم، از منطق بولین و فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. برای این کار ابتدا نیازهای اقلیمی و زراعی نخود با استفاده از منابع علمی تعیین گردید. سپس براساس آن، نقشه های موضوعی مورد نیاز تهیه گردید. پس از تهیه این لایه ها، کار طبقه بندی و رتبه بندی هر لایه براساس منطق بولین در دو طبقه مستعد (ارزش یک) و غیرمستعد (ارزش صفر) و بر اساس روش هم پوشانی وزنی با AHP در چهار طبقه (بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد) صورت گرفت. از AHP برای تعیین وزن معیارها از طریق تجزیه و تحلیل پرسش نامه ها استفاده شد. سپس هم پوشانی و روی هم گذاری همه لایه ها در محیط ArcGIS برای هر روش جداگانه انجام پذیرفت. نتایج منطق بولین نشان داد که ۴۱/۱۶ درصد از اراضی کشاورزی شهرستان آق قلا جهت تولید نخود دیم مناسب می باشد، به طوری که ۹۱/۱۷۷۲۹ هکتار اراضی واقع در قسمت های جنوبی منطقه مورد مطالعه در پهنه مناسب قرار گرفتند. در این مطالعه مشخص شد که در اراضی کنونی کشاورزی این شهرستان از نظر بارش، دماهای مطلوب، کمینه و بیشینه و درصد شیب محدودیتی جهت کشت نخود وجود ندارد. همچنین نتایج نشان داد که عوامل محدود کننده کشت نخود، درصد ماده آلی پایین، شوری، کلسیم، فسفر و پتاسیم بالا می باشد. نتایج هم پوشانی وزنی براساسAHP نشان داد که به ترتیب ۵۲/۲۷ و ۹۱/۱۳درصد زمین های کشاورزی شهرستان آق قلا جهت تولید نخود در پهنه های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و حدود ۱۶ درصد از اراضی کشاورزی این منطقه جهت کشت نخود دیم غیر مستعد تشخیص داده شد. این مناطق حداقل از نظر یک منبع محیطی دارای محدودیت بودند.