مقایسه جایگاه اجتماعی زنان در سه سفرنامه عصر ناصری (۱۲۶۴-۱۳۱۳ق/۱۸۴۸/۱۸۹۶م)
محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ، دوره: 14، شماره: 53
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 71
فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HISTO-14-53_004
تاریخ نمایه سازی: 28 آذر 1402
چکیده مقاله:
یکی از موضوعات مورد توجه سفرنامه نویسان دوره سلطنت ناصرالدین شاه، وضعیت و جایگاه اجتماعی زنان در آن دوره بوده است. در این دوره، رفت و آمد بین ایران و اروپا افزایش یافت و دو تن از اروپائیانی که در دوره ناصری به ایران آمدند، مری شیل (همسر وزیر مختار انگلیس) و ادوارد یاکوب پولاک (پزشک اتریشی) بوده اند. آنها مجموعه مشاهدات خود را در مورد آداب و رسوم و اوضاع سیاسی اجتماعی زنان ایرانی به رشته تحریر درآورده و به دلیل دسترسی آنان به اندرونی شاه و ملاقات با مهد علیا، مادر شاه و عزت الدوله خواهر شاه و دیگر زنان درباری، اطلاعات مهمی از وضعیت اجتماعی زنان در عصر ناصری ارائه می دهند. ناصرالدین شاه قاجار نیز اولین پادشاه ایرانی بود که سه سفر به اروپا انجام داد و یادداشت های روزانه این سفرها را به صورت مکتوب از خود به یادگار باقی گذاشت. در این پژوهش وضعیت اجتماعی و خانوادگی زنان ایران در سفرنامه های شیل و پولاک و مقایسه مطالب آنها با سفرنامه فرنگستان ناصرالدین شاه مورد توجه بوده است که به شیوه توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع اصلی (سفرنامه های شیل و پولاک و ناصرالدین شاه) بررسی شده است. نتایج بدست آمده مشخص کرد شغل پولاک سبب گردیده که اطلاعات بیشتری از وضعیت زنان ایران ارائه دهد. البته شیل و پولاک هردو بیشتر به مسائل و مشکلات اجتماعی زنان ایران توجه کرده اند، درحالی که ناصرالدین شاه توجهی به وضعیت اجتماعی زنان در اروپا نداشته و بیشتر به وضع ظاهری و بدنی و خصوصیات جنسی زنان پرداخته است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
صدیقه بیات
دانشجوی دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. Bayat۱۳۳۵@gmail.com
شهربانو دلبری
استادیار، گروه تاریخ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. Tarikh_۲۰۰۳@yahoo.com
طاهره عظیم زاده تهرانی
استادیار، گروه تاریخ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. Ta_azim@yahoo.com
یوسف متولی حقیقی
استادیار، گروه تاریخ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. motavali.haghighi.yosef@gmail.com