بررسی شرایط رویشگاهی آلبالوی خراسانی (Prunus chorassanica (Pojark.) A.E.Murray) در رویشگاه های طبیعی استان خراسان رضوی

پژوهش پیش رو با هدف شناسایی شرایط رویشگاهی آلبالوی خراسانی (Prunus chorassanica (Pojark.) A.E.Murray) به عنوان یک درختچه انحصاری ایران در استان خراسان رضوی انجام شد. پس از استقرار سه ترانسکت ۱۰۰ متری در سه رویشگاه طبیعی این گونه در شهرستان درگز، ۱۰ قطعه نمونه پنج متر مربعی در امتداد هر ترانسکت پیاده شد. در قطعه نمونه ها، درصد تاج پوشش و تراکم گونه های گیاهی به روش تصادفی- منظم نمونه برداری شد. همچنین، شرایط بوم شناختی رشد و پراکنش آلبالوی خراسانی شامل ویژگی های اقلیمی، توپوگرافی و خاک رویشگاه ها بررسی شد. پوشش گیاهی گونه مذکور در سه رویشگاه مورد بررسی بین ۸۷/۷ تا ۷/۱۱ درصد و تراکم آن نیز بین ۵۰ تا ۷۵ پایه در هکتار متغیر بود. متوسط درصد شن، سیلت و رس خاک رویشگاه های این درختچه به ترتیب ۳۴، ۵/۳۸ و ۵/۲۷ درصد و بافت خاک آن از نوع لومی به دست آمد. متوسط pH و هدایت الکتریکی خاک نیز به ترتیب ۷۳/۷ و ۸/۰ دسی زیمنس بر متر بودند. این گونه در ارتفاع بیشتر از ۲۰۰۰ متر از سطح دریا، شیب بین ۳۰ تا ۵۵ درصد و اغلب در جهت شمالی حضور دارد. باتوجه به ارزش زیاد آلبالوی خراسانی، ضروری است در قالب اقدام برای حفاظت در خارج از رویشگاه اصلی، بذرهای آن جمع آوری و در بانک ژن منابع طبیعی ایران ذخیره شوند. همچنین، پیشنهاد می شود که پایه هایی از آن در باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشته شوند تا در صورت لزوم، امکان احیای دوباره جمعیت آن در طبیعت وجود داشته باشد.

کلیدواژه ها:

ایرانی- تورانی ، زیستگاه ، شرایط بوم شناختی ، گونه انحصاری ، ویژگی های خاک