واکنش های سیاسی امام رضا(ع) در تقابل با بحران های عصر خویش

عصر امام رضا(ع) به عنوان یکی از دوره­های پرتنش سیاسی و فرهنگی از جهات مختلف قابل اهمیت است. تقسیم خلافت عباسی، درگیری میان امین و مامون، خیزش بزرگ علویان و سرانجام دعوت امام به خراسان ناگزیر تدابیر سیاسی خاصی را از سوی امام در مقابل این بحران­ها به همراه داشت. ضرورت­های سیاسی دعوت امام به خراسان و نیز مقوله واگذاری ولیعهدی به ایشان یکی از وقایع بدیع خلافت عباسی و همچنین نقطه عطفی در تاریخ تشیع به حساب می­آید. مقوله پیچیده ولایتعهدی و حضور امام در خراسان سوالاتی را در خصوص تدابیر سیاسی و واکنش­های امام در مقابله با این بحران­ها پدید آورده است. دوران حضور امام در خراسان با توجه به سیره و عملکرد ایشان بالاخص رسالت فرهنگی را که در قالب مناظرات برقرار ساختند بیش از هر چیز تدابیر امام را در مقابل هوشمندترین خلیفه عباسی یعنی مامون کارآمد می­ساخت. سرانجام توصیه و تاکید امام به مامون برای عزیمت به بغداد متاثر از درک سیاسی امام از اوضاع آشفته جهان اسلام بود که برای برقراری امنیت و انسجام جامعه اسلامی می­بایست صورت می­پذیرفت. از این جهت عصر امام رضا(ع) به لحاظ سیاسی و نوع تدابیر امام به لحاظ ویژگی­های برجسته آن از جلوه­های درخشان دوران ائمه است.

کلیدواژه ها:

امام رضا(ع) ، مامون ، فضل بن سهل ، خراسان ، بغداد