استفاده از رویکرد چند معیاره در شرایط ورشکستگی جهت تخصیص بهینه منابع آبی مشترک با به کارگیری روش چانه زنی نش نامتقارن

وجود تصمیم گیران و مصرف کنندگان متعدد با اولویت های مختلف در مسائل مدیریت و برنامه ریزی منابع آب، علاوه بر کاهش آب موجود، تنش های قابل توجهی به ویژه در منابع مشترک در خصوص تخصیص منابع حوزه ایجاد می کند. تحت این شرایط، مدیریت مبتنی بر مشخصه های انعطاف پذیری، عدالت و پایداری می تواند نقش مهمی در جلوگیری از ادامه ی روند بحران زا و کاهش نزاع آب بران ایفا نماید. در این پژوهش با استفاده ترکیبی مفاهیم ورشکستگی و چانه زنی نش نامتقارن، به ارائه چارچوب تخصیص بهینه منابع آبی مشترک پرداخته شد. حوزه مشترک آبخیز اترک شامل استان های گلستان، خراسان های شمالی و رضوی به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. جواب بهینه روش چانه زنی با نتایج قوانین ورشکستگی آب مقایسه شد. نتایج نشان داد با لحاظ فرضیات مختلف، مدل پیشنهادی قادر به پوشش نتایج قوانین ورشکستگی متداول می باشد. جهت استفاده پایدار، عادلانه و بهینه منابع آبی از چندین شاخص نظیر معیارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای اثرگذاری در مدل پیشنهادی استفاده گردید. با استفاده از آنتروپی-تاپسیس در تعیین وزن نسبی، ملاحظه شد آب برانی که در تولید منابع آبی حوزه نقش بسزایی دارند به درصد تامین عادلانه تری، از تقاضای خود دست خواهند یافت. نتایج تخصیص چندمعیاره در استان های گلستان و خراسان های شمالی و رضوی به ترتیب ۱۰۴، ۸۰۹ و ۱۶۴ میلیون مترمکعب در سال است.

کلیدواژه ها:

Atrak basin ، Water users ، Water conflicts ، Water justice ، Topsis- Entropy ، حوزه آبخیز اترک ، آب‎بران ، تنازعات آبی ، عدالت آبی ، آنتروپی تاپسیس