ارزیابی و تحلیل قابلیتهای فناورانه بنگاه های تولیدی پوشاک ایران

عدم توجه به صنایع سبک از جمله صنعت پوشاک یکی از چالشهای اولویت گذاری در سیاست صنعتی طی سالهای اخیر بوده است. در کنار تاکید بر صنایع مادر و دانش بنیان به قابلیتهای فناورانه موجود در صنایع سبک کمتر توجه شده است. با وجود تحولات زیاد اخیر در این صنایع تلاش چندانی برای درک، تحلیل و مستندسازی این تحولات صورت نگرفته است. این مقاله با محور قرار دادن مفهوم قابلیت های فناورانه، چارچوبی را برای بررسی تحولات سطح بنگاه صنعت پوشاک توسعه داده است. مبتنی بر ماتریس قابلیت های فناروانه اختصاصی صنعت پوشاک،پرسشنامه نیمه ساختار یافته به منظور ارزیابی قابلیت های بنگاه های تولیدی پوشاک تدوین و جمع آوری اطلاعات از بنگاههای پوشاک صادراتی انجام شد.مبتنی بر نمونه گیری هدفمند در نهایت ۱۷ بنگاه تولیدی بزرگ صنعت پوشاک مورد بررسی عمیق قرار گرفتند.در مجموع قابلیت های فناروانه چهار بنگاه در حد متوسط ارزیابی شد.امتیاز پنج بنگاه متوسط رو به پایین شد که عموما تامین کننده بودند و عمده تمرکزشان بر فرآیندهای تولیدی بود. بقیه بنگاهها در حوزه های مختلف امتیازات متفاوتی داشتند.این موضوع نشان از توسعه نامتوازن این بنگاه ها می دهد. این بنگاه ها در بخش های خاصی سرمایه گذاری بیشتری داشتند و در عین حال از توسعه سایر قابلیت ها غافل شدند. به طور خاص ورود به طراحی و ایجاد برند شخصی از جمله این قابلیت ها بود در حالی که هنوز فرآیندهای تولید محصول آنچنان توسعه پیدا نکرده بود و به طور نیمه صنعتی انجام می شد. در مورد روندهای کلی، سه روند کلی در حوزه افزایش تنوع محصول، ضعف در فرآیندهای تولیدی و تمایل به متنوع سازی کانال های فروش دیده می شود.

کلیدواژه ها:

قابلیت های فناورانه ، صنعت پوشاک ایران ، اقتصاد تکاملی ، توسعه صنعتی ، صنایع ساخت