اثربخشی درمان هیجان مدار بر نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و علائم اضطراب نوجوانان پسر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای

زمینه و هدف: یکی از مشکلات عمده نوجوانانی که درگیر اختلال نافرمانی مقابله ای هستند، اضطراب  است؛ اضطراب با شیوع حدود ۲ الی ۵ درصد به معنای ترس شدید و افراطی از موقعیت هایی است که احتمال تجزیه و تحلیل رفتار شخص و ترس از ارزیابی منفی وی در موقعیت های اجتماعی وجود دارد؛ لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان هیجان مدار بر نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و علائم اضطراب نوجوانان پسر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و شیوه انجام آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. از این رو، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان پسری بود که به علت دارای بودن نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهر اصفهان مراجعه کرده بودند و به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد ۳۰ نفر انتخاب و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (۱۵ نفر) و یک گروه کنترل (۱۵ نفر) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش بسته درمان هیجان مدار برگرفته از گرینبرگ و گلر (۲۰۱۲) اجرا شد. به منظور گردآوری داده ها، ابزار پژوهش شامل سیاهه رفتاری نسخه والدین آخنباخ (۱۹۹۱) و پرسشنامه اضطراب (SAS) بود. آزمودنی های هر دو گروه در ابتدای پژوهش پرسشنامه ها را تکمیل کرده و سپس، گروه آزمایش تحت درمان هیجان مدار قرار گرفتند در صورتی که گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. در بخش توصیفی از جدول های توزیع فراوانی استفاده شده و در بخش استنباطی تحلیل داده ها از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی و نسخه ۲۶ نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: با توجه به مقدار F و سطح معناداری مقدار به دست آمده در متغیر نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای (۲۱/۸ = F و ۰۰۴/۰ = P) و اضطراب (۰۹/۸ = F و ۰۰۴/۰ = P) می توان نتیجه گرفت که مداخله به کار رفته در این پژوهش یعنی درمان هیجان مدار به عنوان متغیر مستقل به طور معناداری باعث وقوع تغییرات در متغیرهای وابسته (نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و اضطراب) شده و این بدان معناست که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از اجرای درمان هیجان مدار بود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی حاکی از پایداری اثربخشی درمان هیجان مدار بر متغیرهای پژوهش بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری نمود که برای درمان مبتلایان به نشانگان اختلال نافمرانی مقابله ای و کاهش اضطراب آن ها، درمان هیجان مدار می تواند مفید واقع شود.

کلیدواژه ها:

emotional therapy ، anxiety ، oppositional defiant disorder ، درمان هیجان مدار ، اضطراب ، اختلال نافرمانی مقابله ای