اثر مدیریت آبیاری بر بهره وری مصرف آب در مزارع گوجه فرنگی

مدیریت آبیاری نقش بسزایی بر کنترل مصرف آب و ارتقای شاخص های بهره وری دارد. برای این منظور، تعداد ۱۲ مزرعه واقع در استان زنجان انتخاب و مورد مطالعه میدانی قرار گرفت. از طریق اندازه گیری پارامترهایی نظیر حجم آب مصرفی در طول فصل آبیاری، عملکرد محصول، هزینه های تولید، درآمد ناخالص و خالص شاخص های راندمان کاربرد آب، بهره وری فیزیکی و اقتصادی مصرف آب به تفکیک هر مزرعه برآورد شد. در مرحله دوم اجرای طرح، مدیریت آبیاری اصلاح شده در دو مزرعه منتخب اجرا شد و نتایج بدست آمده با مدیریت اعمال شده توسط کشاورز مورد مقایسه قرار گرفت. میانگین حجم آب مصرفی در مزارع گوجه فرنگی در حدود ۱۰۶۶۹ مترمکعب در هکتار و میانگین شاخص های بهره وری مصرف آب CPD، BPD و NBPD به ترتیب برابر ۷/۸ کیلوگرم بر مترمکعب، ۹/۹۴ و ۱/۱۸ هزار ریال بر مترمکعب برآورد شد. اعمال مدیریت آبیاری منجر به افزایش ۵/۲۹ درصدی شاخص بهره وری فیزیکی شد. با وجود تجهیز بیشتر مزارع گوجه فرنگی به سامانه آبیاری قطره ای نواری، کاهش چشمگیری در میزان آب مصرفی برخی از این مزارع مشاهده نشد. نتایج پایش های میدانی نشان داد، مدیریت آبیاری از اهمیت بالاتری نسبت به نوع سامانه آبیاری بر کاهش مصرف آب در مزارع گوجه فرنگی برخوردار می باشد.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی آبیاری ، کارایی مصرف آب ، گوجه فرنگی ، مدیریت آبیاری ، زنجان