مدلسازی هیدروژئوشیمیایی معکوس آبخوان دشت چاهدراز با استفاده از نرم افزار PHREEQC

مدلسازی هیدروژئوشیمیایی معکوس یکی از ابزارهای مهم برای پی بردن به فرآیندهای هیدروشیمیایی رخ داده در درون آب زیرزمینی میباشد. در فرآیند مدلسازی معکوس، فرآیندهای هیدروشیمیایی رخ داده در طی مسیر حرکت آب (از جمله انحلال، رسوبگذاری، اختلاط، تبادل کاتیونی) به گونهای شبیهسازی میگردد که ترکیب نهایی آب مد نظر حاصل گردد. در این مطالعه برای بررسی ترکیب هیدروشیمی نمونه آبهای برداشت شده از آبخوان دشت چاهدراز که در حاشیه شرقی معدن گل گهر سیرجان و جنوب کفه نمکی خیرآباد واقع شده است از نرمافزار PHREEQCi استفاده شد. روند کلی تغییرات هیدروشیمی نمونههای آب زیرزمینی به سمت انتهای دشت با افزایش TDS همراه میباشد. در این مطالعه اثر انحلال، رسوبگذاری، اختلاط و تبخیر بر روی نمونه آبهای مختلف با استفاده از مدلسازی معکوس برآورد گردیده است. نتایج نشان داد که عوامل اصلی کنترل کننده هیدروشیمی آبهای زیرزمینی در این آبخوان شامل انحلال کانیهای هالیت، ژیپس، کلریت و تالک و رسوبگذاری پلاژیوکلاز و آنتیگوریت میباشد. همچنین مشخص شد که منشا اصلی یون منیزیم در آب زیرزمینی ناشی از انحلال تالک و کلریت که در ساختار خود حاوی منیزیم میباشند است. مدلسازی اثر تبخیر نیز نشان داد که آب زیرزمینی پس از ورود به کفه نمکی در حدود ٧۵ % تغلیظ میگردد تا به ترکیب نهایی خود برسد. شبیه سازی اثر اختلاط نیز نشان داد که اختلاط آب زیرزمینی واقع در قسمتهای ابتدای آبخوان با نسبت ٠٫١ ، با آب زیرزمینی واقع در قسمتهای پایین دست با نسبت ٠٫٩ ، توجیه کننده هیدروشیمی آب زیرزمینی در قسمتهای انتهایی آبخوان میباشد. نتایج این مطالعه بعنوان بستری مناسب در جهت بهره برداری و مدیریت آب زیرزمینی در آبخوان مورد مطالعه می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مدلسازی معکوس ، آبخوان چاهدراز ، هیدروشیمی ، PHREEQCi