پهنه بندی خشکسالی جلگه خزر با استفاده از شاخص های SPI و ZCI

خشکسالی یکی از پدیده­ های جوی است که آثار سوء آن در بخش­های مختلف محیطی، اقتصادی و اجتماعی بتدریج مشخص و ملموس می ­گردد و به همین دلیل به آن بلای خزنده هم گفته می­شود. اثرات منفی خشکسالی تابعی است از میزان، مدت و بزرگی خشکی که در بعضی مواقع قادر خواهد بود حیات طبیعت را به خطر می­اندازد و در سطوح ملی تاثیر گذار باشد. در این مطالعه به پهنه بندی خشکسالی در پنج سال متوالی جلگه خزر با استفاده از شاخص­های SPI وCZI در محیط Arc GIS برای ایستگا­ه­های سینوپتیک آستارا، اینچه برون، بندرانزلی، بابلسر، رامسر، رشت، قائمشهر، غفارحاجی، گرگان و نوشهر پرداخته شده ­است. بدین منظور مجموع بارندگی ۲۵ سال (۱۳۸۹-۱۳۶۵) مد نظر قرار گرفته شده است. نتایج شاخص­ ها نشان می ­دهد بیش ترین ترسالی برای ایستگاه آستارا در سال­ ۱۳۷۹ با شاخصی بترتیب برابر۶/۲ و۲۲/۲ و بیشترین خشکسالی برای ایستگاه­ بابلسر در سال  ۱۳۸۹با شاخصی برابر ۸۶/۲- و۳۹/۲- بوده است. براساس نقشه­ های خشکسالی پنج ساله، درسال ۱۳۶۹ بیشترین میزان خشکسالی در ناحیه شرقی جلگه خزر بوده و سایر نواحی با میزان کمتری مواجه بوده­اند. در سال ۱۳۷۴ خشکسالی به جلگه مرکزی کشیده شده است و در سال ۱۳۷۹ ناحیه شرق و مرکز جلگه شاهد خشکسالی با میزان متفاوتی بوده­است. سال ۱۳۸۴ تمام  قسمت­ های حاشیه خزر شاهد خشکسالی با میزان مختلفی بوده است و در سال ۱۳۸۹ نیز اکثر جلگه خزر دارای خشکسالی بوده­است و روند خشکسالی از شرق جلگه خزر به سمت غرب جلگه خزر کاهش یافته است.

کلیدواژه ها:

ایستگاه سینوپتیک ، پهنه بندی ، خشکسالی ، جلگه خزر