مطالعه خصوصیات زمین شناختی مهندسی گرانیت های بروجرد

فراوانی سنگ­های گرانیتی و استفاده زیاد از آنها به عنوان سنگ نما و مالون، شناخت ویژگی­های زمین شناختی مهندسی این سنگ­ها را ضروری ساخته است. شناخت تنوع سنگ شناختی و ویژگی های فیزیکی و مکانیکی این سنگ ها از این جهت که ساختگاه برخی سدها (سدهای شهریار و طرق و پی سازه های مسکونی و تجاری را در بعضی از مراکز جمعیتی کشور تشکیل می­دهند نیز قابل اهمیت می­باشد. در این پژوهش بر اساس بازدیدهای صحرایی در شمال و شمال خاوری بروجرد، رخنمون­های مناسب توده گرانیتی بروجرد شناسایی شد و نمونه برداری از آن ها انجام شد. با مطالعه مقاطع نازک از نمونه­های تهیه شده از ۷ معدن، خصوصیات کانی شناختی، بافت و نام زمین شناختی گرانیت­­ها تعیین گردید. با توجه به نتایج حاصله توده گرانیتی بروجرد متشکل از گرانودیوریت، مونزوگرانیت، گرانیت سفید و تونالیت می باشد. مطالعات سنگ شناختی وجود شکستگی­های میکروسکوپی ناشی از تکتونیک فعال منطقه را تایید می­کند. در این پژوهش خصوصیات فیزیکی و مکانیکی ۲۲۴ نمونه سنگ گرانیت با انجام آزمون های استاندارد تعیین شده است. مطابق با رده بندی آنون (Anon) وزن واحد حجم گرانیت­های بروجرد متوسط تا زیاد می باشد. میزان جذب آب در اکثر نمونه ها کمتر از ۱ درصد است. حداکثر سختی آنها ۵۳ و حداقل ۳۹ می باشد. شاخص دوام این سنگ ها بعد از ۱۵ سیکل حداقل ۳۴/۹۶ و حداکثر۱۹/۹۹ درصد بوده است. بیشترین و کمترین مقدار مقاومت کششی در حالت خشک ۶/۳ و ۱۲ مگاپاسکال است. بیشترین مقدار مقاومت فشاری سنگ­ها ۱۲۳ و کمترین مقدار ۵۸ مگاپاسکال می­باشد. بر اساس مقاومت فشاری تک محوری و نسبت مدولی، گرانیت­های بروجرد طبق رده بندی مهندسی سنگ بکر در رده CL و BL قرار می­گیرند. روابط به دست آمده بین خصوصیات سنگ شناختی، فیزیکی و مکانیکی با ضریب همبستگی مناسب می­تواند برای انجام مطالعات زمین شناختی مهندسی پروژه های عمرانی و معدنی در ناحیه فوق مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

بروجرد ، خصوصیات مکانیکی ، سنگ شناختی ، گرانیت ، ویژگی های فیزیکی