تخمین میزان نشست سطح زمین ناشی از حفر تونل قطعه شرقی- غربی خط هفت متروی تهران

لزوم بررسی و تخمین نشست های سطح زمین از مهم ترین اصول طراحی تونل های کم عمق شهری است که در صورت صحت مطالعات می توان با اقدامات مقتضی مانع از بروز خسارات بر سازه های سطحی و زیرسطحی شد. در این تحقیق چهار مقطع از قطعه شرقی- غربی خط ۷ متروی تهران به عنوان مقاطع با استعداد نشست های سطحی بیشتر، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. این بخش از پروژه مترو، در نهشته های آبرفتی جوان تهران قرار داشته و بیشتر شامل خاک های ریزدانه است. مسئله نشست زمین لزوما نیاز به یک طراحی در فضای سه بعدی دارد. لذا نرم افزار FLAC ۳D برای مطالعه استعداد نشست سطح زمین در طول مسیر تونل مورد مطالعه، انتخاب و استفاده شد. یکی از مهم ترین مزایای طراحی های سه بعدی، حفاری مرحله ای و بررسی اثرات حفر هر مرحله، بر زمین میزبان تونل است. لذا حفاری مرحله ای با سیکل پیشروی ۵/۱ متر تا جایی انجام شد که حفاری های جدید تاثیری بر نشست های سطحی نقطه منطبق بر ورودی تونل در مدل ساخته شده، نداشته باشد. به رغم ناتوانی روش های تحلیلی و تجربی در برآورد اثر آب های زیرزمینی و اثرات سربار ناشی از سازه های سطحی و ترافیک خیابان بر نشست های سطحی، به دلیل عدم نصب وسایل ابزارنگاری از روش های تحلیلی ساگاستا(Sagaseta)، لوگاناتان و پولوس(Loganathan and Polous)، ورویجت و بوکر(Verruijt and Booker)، بابت (Bobet) و روش تجربی و تصادفی پک (Peck) نیز برای بررسی بیشتر بروز پدیده نشست زمین در مقاطع مورد مطالعه، استفاده شد. پس از به کارگیری روش های مختلف برای مطالعه چهار مقطع انتخاب شده می توان نتیجه گرفت که نشست سطح زمین (به غیر از مقطع دوم) در حد مجاز می باشد.

کلیدواژه ها:

نشست زمین ، متروی تهران ، روش های عددی ، نرم افزار FLAC ۳D ، روش های تحلیلی ، روش های تجربی