ارزیابی شبکه زهکشی شهری با استفاده از مدل SWMM (مطالعه موردی: شهر شاهرود)

تغییر کاربری اراضی و کاهش سطوح نفوذپذیر ناشی از توسعه شهری، یکی از دلایل اصلی سبب افزایش دبی اوج و حجم رواناب ناشی از بارش ها شده است که این موضوع باعث آبگرفتگی معابر و خسارت به مناطق شهری می گردد. با برآورد دقیق میزان رواناب و طراحی مناسب شبکه زهکشی شهری و همچنین مدیریت این رواناب می توان از خسارات سیلاب های شهری کاست. مدل بارش-رواناب SWMM یکی از کاراترین مدل ها در طراحی زهکش ها و مدیریت رواناب شهری می باشد. از آنجایی که مدل های هیدرولوژیکی قبل از استفاده باید مورد ارزیابی قرار گیرند، بنابراین در این مطالعه مدل SWMM با استفاده از ۶ رخداد بارش-رواناب برای شهر شاهرود ارزیابی شد و کارایی شبکه زهکش شهری برای سیلاب با دوره های بازگشت ۲ تا ۱۵ سال مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور هیدروگراف سیلاب ۶ رخداد بارش در دو خروجی اصلی شهر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مدل SWMM با داشتن میانگین ریشه دوم مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) حدود ۲۰ درصد و"R" ^"۲" حدود ۹۰/۰ در مرحله اعتبارسنجی دارای کارایی مناسب در شبیه سازی هیدروگراف سیلاب بوده است. همچنین بررسی عملکرد زهکش های شهری نیز نشان داد که برای بارش های با دوره بازگشت ۲، ۵، ۱۰ و ۱۵ سال، به ترتیب ۱/۹، ۸/۳۱، ۴/۳۶ و ۴۱ درصد کانال ها دچار آبگرفتگی می شوند.

کلیدواژه ها:

رواناب ، سیلاب شهری ، شاهرود ، مدل SWMM ، هیدروگراف