بررسی ریسک اکولوژیکی فلزات سنگین در رسوبات محدوده دریایی بندر شهید باهنر بندرعباس

پایش غلظت فلزات سنگین در رسوبات دریایی برای شناسایی خطرات موجود و بالقوه و تدوین برنامه های پیشگیری، از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه با توجه به فعالیت های مختلف تخلیه و بارگیری و کشتیرانی در بندر شهید باهنر، میزان غلظت فلزات سنگین کرم، روی، مس، نیکل، جیوه، آرسنیک، منگنز، کبالت، آهن و کادمیوم در یازده ایستگاه در محدوده دریایی بندر شهید باهنر به روش جذب اتمی مورد اندازه گیری قرار گرفت. سپس شاخص های مولر(Igeo)، فاکتور آلودگی(Cf)، شاخص درجه آلودگی(Cd)، شاخص درجه آلودگی اصلاح شده(mCd) و شاخص ارزیابی ریسک اکولوژیکی RI محاسبه شد. همچنین مقدار میانگین غلظت فلزات با استانداردهای بین المللی کیفیت رسوب NOAA و ISQGs مقایسه گردید. یافته ها نشان داد بیشترین غلظت فلزات سنگین به ترتیب مربوط به آهن> منگنز> روی > کروم > نیکل > مس > کبالت > آرسنیک > کادمیوم > جیوه می باشد. میانگین غلظت فلزات سنگین در رسوبات برای آرسنیک(۳.۴۰)، کادمیوم(۱.۲۰)، آهن(۲۲۲۶۱.۴۰)، مس(۶۱.۶۴)، روی(۱۱۶.۳۰)، منگنز(۳۳۳.۷۹)، جیوه(۰.۲۳)، کبالت(۲۶.۲۹)، کروم(۱۷۷.۹۲) و نیکل(۹۰.۹۶) میلی گرم در کیلوگرم اندازه گیری شد. نتایج شاخص های ریسک اکوژیکی نشان میدهد در اغلب ایستگاه های مورد مطالعه آلودگی فلزات سنگین در حد متوسط و یا قابل توجه است و ایستگاه های داخل حوضچه بندرگاه دارای ریسک تجمعی بیشتری نسبت به خارج از بندرگاه می باشد.با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت فعالیت های بندری، تخلیه آب توازن کشتی ها و همچنین بسته بودن حوضچه بندر و نسبت پایین تعویض آب به خارج از حوضچه از عواملی است که موجب ته نشینی و انباشته شدن فلزات سنگین در رسوبات را فراهم می سازد.

کلیدواژه ها:

خطر بوم شناختی ، بندر شهید باهنر ، ارزیابی ریسک ، درجه آلودگی ، فلزات سنگین