بررسی اثرات کاربرد بیوچار بر خصوصیات بیوشیمیایی و غلظت برخی از عناصر غذایی در شرایط تنش آب شور در گل رز (Rosa hybrida)

شوری خاک از مهمترین عوامل غیرزیستی است که بر رشد گیاه اثر نامطلوب دارد. با وجود تفاوت در میزان تحمل به نمک در بین ارقام و گونه­های مختلف گل رز، خاک­های شور حاوی غلظت قابل توجهی از نمک هستند که می توانند به گونه های گل رز موجود در فضای سبز آبیاری شده با آب شور، آسیب برسانند. این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف بیوچار درخت پسته بر برخی از خصوصیات بیوشیمایی رز بر پایه آزمایش فاکتوریل با آرایش ۳×۴ و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. این تحقیق شامل دو عامل بیوچار در چهار سطح (عدم کاربرد، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ گرم در یک کیلوگرم خاک گلدان) و شوری حاصل از نمک کلرید سدیم در سه سطح (صفر، ۷۵ و ۱۵۰ میلی­مولار) بود. نتایج بیانگر کاهش آنتوسیانین گلبرگ و همچنین افزایش پرولین و فنول کل در پی افزایش شوری بود. اما استفاده از بیوچار به مقدار ۵۰ گرم در تنش ۷۵ میلی­مولار موجب افزایش آنتوسیانین گلبرگ، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم به ترتیب به مقدار ۱۷/۱، ۰۲/۱ و ۲۶/۱ برابر و کاهش پرولین، فنول کل و سدیم به ترتیب به مقدار ۸۷/۰، ۴۱/۰ و ۸۱/۰ برابر نسبت به تیمار شاهد گردید. شوری ۷۵ میلی­مولار باعث افزایش کربوهیدرات، آنتی اکسیدان و فلاونوئید به ترتیب به مقدار ۰۳/۱، ۰۲/۱ و ۰۲/۱ برابر و کاهش کلسیم و آهن به ترتیب به مقدار ۹۲/۰ و ۷۱/۰ برابر نسبت به شاهد (عدم استفاده از بیوچار) شد. از سویی بیوچار در سطح ۵۰ گرم باعث کاهش معنی دار فلاونوئید به مقدار ۹۹/۰ برابر و افزایش آهن ۲۲/۱ برابر نسبت به شاهد گردید. به طور کلی می توان گفت بیوچار ۵۰ گرم تاثیر قابل توجهی در کاهش اثرات منفی تنش شوری حاصل از آبیاری روی گیاه گل رز داشته است. به همین علت استفاده از بیوچار به منظور کاهش اثرات سو تنش شوری در گیاهان حساس به شوری از جمله رز و با توجه به گسترش اراضی شور در دنیا و به خصوص در ایران حائز اهمیت است و در جبران خسارات حاصله نقش به سزایی دارد. از این رو پیشنهاد می گردد که در مقیاس وسیع­تر (سطح مزرعه) و نیز سایر عوامل تنش­زا نظیر سرما، گرما و خشکی مورد آزمون قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Anthocyanin ، Abiotic stress ، Pproline ، Sodium chloride ، آنتوسیانین ، تنش غیر زیستی ، پرولین ، کلرید سدیم