ارزیابی همبستگی و تجزیه علیت بین صفات فیتوشیمیایی و رنگدانه ها با ماده خشک اکوتیپ-های مختلف نعناع تحت تنش شوری

دستیابی به ماده خشک بالا در گیاهان یکی از مهم­ترین اهداف فیزیولوژیست­های گیاهی است. در این راستا شناخت صفات تاثیرگذار در تولید ماده خشک گیاهان ضروری به نظر می­رسد. همچنین تنش شوری از مهم­ترین تنش­های غیرزیستی است که رشد گیاهان را محدود کرده و صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تاثیر قرار می­دهد. لذا جهت درک ارتباط بین عملکرد ماده خشک با صفات     آنتی­اکسیدانی و رنگدانه­های فتوسنتزی و غیر­فتوسنتزی نعناع تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات (۱۸ اکوتیپ نعناع شامل گونه­های longifolia، pulegium، spicata، rotundifolia، mozafariani و piperita، تنش شوری در سطوح شاهد، ۵/۲، ۵ و ۵/۷ دسی­زیمنس بر متر و زمان برداشت در دو سطح) در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری بر همبستگی بین ماده خشک با سایر صفات مورد مطالعه اثرگذار بود. همچنین تجزیه علیت در سطوح مختلف تنش شوری نشان داد که صفت کلروفیل کل از اثر مستقیم بسیار بالایی برخوردار بود. از سویی دیگر در سطح شوری ۵/۷ دسی­زیمنس بر متر عملکرد ماده خشک گیاه همبستگی بالاتری با صفات مورد بررسی در مقایسه با سطوح پایین­تر تنش شوری داشت. همچنین همبستگی بین کلیه صفات در برداشت اول و دوم در مواجه با تنش شوری متفاوت بود. صفت رنگدانه آنتوسیانین در سطح ۵/۷ دسی­زیمنس بر متر همبستگی مثبت و معنی­دار با عملکرد ماده خشک داشت. نقش غیر­مستقیم رنگدانه کاروتنوئید نیز در تنش شدید مشهود بود. مبتنی بر تجزیه علیت تمامی صفات مورد مطالعه شامل محتوای فنل و فلاونوئید کل، رنگدانه­های آنتوسیانین و کاروتنوئید برای اثرگذاری بر عملکرد ماده خشک به صفت کلروفیل کل وابستگی شدید داشتند.

کلیدواژه ها:

Anthocyanins ، Antioxidants ، Carotenoids ، Correlation ، Path analysis ، آنتوسیانین ، آنتی اکسیدان ، تجزیه علیت ، کاروتنوئید ، همبستگی