مقایسه ویژگی های مورفولوژیکی و شیمیایی میوه بنه (Pistacia atlantica) در دو رویشگاه الگویی استان کردستان

پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی برخی صفات مهم میوه بنه (Pistacia atlantica) دردو رویشگاه استان کردستان شامل مازوان­بند (بانه) و دزلی (مریوان) در سال ۱۳۸۷ اجرا شد. در هر رویشگاه تعداد ۳۰ پایه ماده انتخاب و شماره گذاری شد و موقعیت آنها ثبت شد. در انتهای مهرماه از هر درخت ۱۰ نمونه ۲۰۰ گرمی میوه رسیده برداشت شد و صفات مورد نظر بر روی آنها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه­ واریانس نشان داد که بین دو رویشگاه ازنظر تمام صفات مورد بررسی و همچنین بین پایه­ های بنه درون رویشگاه ازنظر تمام صفات به استثنای اندازه میوه اختلاف معنی­ داری (۰۱/۰p≤) وجود داشت. میانگین کل صفات قطر برابر سینه درختان بنه ۶۹/۷ سانتی ­متر، درصد میوه پوک در خوشه ۲۰/۸۳ درصد، متوسط طول و عرض میوه به ترتیب ۵/۴۱ و ۶/۳۳ میلی­ متر، اندازه میوه (عرض در طول میوه) معادل ۳۴/۴۸ میلی­ مترمربع، متوسط وزن میوه کامل، میوه پوک، بذر و دانه به ترتیب ۲/۱۵، ۱/۴۶، ۱/۴۷ و ۰/۵۱ گرم، نسبت وزن دانه به وزن میوه برابر ۰/۲۴ و درصد روغن میوه معادل ۲۶/۸۶ درصد بود. میانگین تمام صفات مورد بررسی به استثنای قطر درختان و درصد روغن میوه در بانه بیشتر از مریوان بود. نتیجه تجزیه رگرسیون درصد روغن میوه بر سایر صفات نشان داد که ضریب رگرسیون درصد روغن میوه بر صفات وزن بذر و دانه مثبت و بسیار معنی­دار (۰۱/۰p≤)، بر صفات درصد میوه پوک در خوشه و وزن میوه پوک منفی و بسیار معنی ­دار (۰۱/۰p≤) و بر نسبت وزن دانه به میوه مثبت و معنی­ دار (۰۵/۰p≤) بود ، اما بر سایر صفات غیرمعنی­ دار بود. بنابراین می­توان با گزینش پایه­ های بنه با صفات متوسط وزن میوه کامل، بذر، دانه و نسبت وزن دانه به میوه ببیشتر، نسبت به بهبود صفت درصد روغن میوه بنه اقدام کرد.

کلیدواژه ها:

بنه ، عملکرد روغن ، کردستان ، ویژگی های میوه