استفاده از سه روش نزدیکترین همسایه، تابع K رایپلی و میانگین مربعات در تعیین الگوی پراکنش گونه تاغ (Haloxylon ammodenderon C.A.Mey) در منطقه حفاظت شده سیاه کوه استان یزد

جوامع تاغ (Haloxylon sp.) پوشش های درختچه ای مهمی در مناطق بیابانی ایران هستند که مطالعه خصوصیات آنها به ویژه در مورد تراکم و الگوی پراکنش با توجه به نقش فوق العاده شان در حفاظت خاک و ایجاد بستر حیات وحش بسیار قابل توجه می باشد. در این مطالعه یک قطعه ۱۰ هکتاری درختچه زار طبیعی تاغ در منطقه حفاظت شده سیاه کوه استان یزد انتخاب و در قالب ۱۱۱ کوادرات ۳۰×۳۰ متری به طور کامل مورد اندازه گیری قرار گرفت. در این کوادرات ها علاوه بر نوع گونه، قطرهای بزرگ و کوچک تاج و موقعیت مکانی تمامی پایه ها از طریق اندازه گیری فاصله و آزیموت آنها نسبت به یکی از گوشه های هر کوادرات، ثبت گردید. سپس به کمک نرم افزار ArcMap نقشه موقعیت مکانی درختان ترسیم و الگوی پراکنش با سه روش نزدیکترین همسایه، تابع K رایپلی و میانگین مربعات که حالتی از روش کوادرات واریانس است، تعیین شد. براساس نتایج روش نزدیکترین همسایه، الگوی پراکنش پایه ها در این جوامع تصادفی (Random) است. دو روش دیگر نیز نشان دادند که الگو تصادفی بوده و با افزایش فاصله از پایه ها به بیش از ۱۰ متر، تجمعی (کپه ای) می شود. از برآیند این سه روش، الگوی پراکنش تصادفی ارزیابی می گردد که با افزایش مقیاس (فاصله از پایه ها) به سمت حالت کپه ای تمایل پیدا می کند. به نظر می رسد شرایط یکنواخت رویشگاهی در این منطقه، مهمترین عامل ایجاد الگوی تصادفی در مقیاس کوچک برای درختچه های تاغ بوده است. در مقیاس بزرگتر درختچه­ها در فواصل دور از کویر تراکم بیشتری داشته و الگو به سمت کپه­ای تغییر می­یابد.

کلیدواژه ها:

desert plants ، Spatial pattern ، Ripley’s K- function ، quadrate variance ، spatial analysis