ارزیابی داده های ماهواره ای ETM+ و LISS III برای تهیه نقشه تیپ در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل های قلاجه استان کرمانشاه)

به منظور ارزیابی و مقایسه تصاویر ماهواره ای ETM+ و LISS III در تهیه نقشه تیپ در جنگلهای زاگرس، پنجره ای از تصاویر چندطیفی و پانکروماتیک سنجنده های ETM+ ماهواره Landsat ۷ و LISS III ماهواره IRS-P۶ از جنگلهای قلاجه استان کرمانشاه انتخاب گردید. پس از بررسی کیفیت داده ها هیچ گونه خطای رادیومتری مشاهده نگردید. تطابق هندسی تصاویر با استفاده از ۵۵ نقطه کنترل زمینی و خطای RMSE برابر ۳۹/۰ در جهت محور X و ۴۶/۰ در جهت محور Y برای تصاویر ETM+ و با ۳۴ نقطه کنترل زمینی و RMSE برابر ۶۷/۰ در جهت محور X و ۵۸/۰ در جهت محور Y برای تصاویر LISS III انجام گردید. عملیات پردازش تصاویر از جمله تبدیل PCA، تبدیل تسلدکپ و ایجاد شاخص های گیاهی مناسب منطقه بر روی تصاویر مربوطه صورت گرفت. برای تهیه نمونه های تعلیمی و برآورد صحت طبقه بندی ها، نقشه واقعیت زمینی نمونه ای از طریق آماربرداری منظم- تصادفی (سیستماتیک) و با ۱۱۴ قطعه نمونه به ابعاد ۶۰×۶۰ متر تهیه شد و تعداد ۵ تیپ بلوط خالص، بلوط غالب، بنه غالب، کیکم غالب و آمیخته از طریق درصد غلبه تاج پوشش گونه ها تعیین گردید. پس از انتخاب نمونه های تعلیمی و مجموعه باندهای مناسب، طبقه بندی داده ها به روش نظارت شده و با استفاده از روشهای حداقل فاصله از میانگین، الگوریتم حداکثر تشابه و متوازی السطوح انجام شد که الگوریتم حداکثر تشابه برای طبقه بندی مناسب تشخیص داده شد. نتایج ارزیابی ها نشان داد که میزان صحت کلی و ضریب کاپا برای تیپ بندی پنج طبقه ای برای تصاویر ETM+، به ترتیب ۵۷/۴۴% و ۱۸/۰ و برای تصاویر LISS III، به ترتیب ۶/۵۰% و ۳۲/۰ بوده است. پس از ادغام طبقات ۱ و ۲ مقدار صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب برابر ۰۸/۶۱ و ۲۱/۰ برای تصاویر ETM+ و ۴۴/۷۱ و ۳۳/۰ برای تصاویر LISS III بدست آمد که در نهایت با ادغام طبقات ۳، ۴ و ۵، طبقه بندی برای ۲ تیپ کلی بلوط و آمیخته انجام شد که این مقادیر به ترتیب ۱/۷۴ و ۳۷/۰ برای تصاویر ETM+ و ۷/۷۷ و ۴۱/۰ برای تصاویر LISS III بدست آمد. باز بودن تاج پوشش و همچنین اختلاط بازتاب خاک و پوشش گیاهی در این منطقه مانع از دستیابی به نتایج مطلوب تر گردید. نتایج نشان دهنده قابلیت نسبتا بهتر داده های سنجنده LISS III در مقایسه با ETM+ می باشد و انجام تحقیقات مشابه در مناطق دیگر و استفاده از داده های با قدرت تفکیک طیفی بیشتر توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

ETM+ ، LISS III ، maximum likelihood ، forest type mapping ، sampling ground truth ، Zagros