بررسی رویارویی الاهیات سیاسی با فرهنگ مدرن

الاهیات سیاسی جدید با متفکران مهمی مثل یورگن ملتمان، یوهان باپتیست متس و دوروتی زئله در نیمه دوم سده بیستم پا به عرصه الاهیات مسیحی گذاشت. این الاهیات را بیشتر از وجه سیاسی آن می­شناسیم. با این حال، مقاله حاضر با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی رویارویی این سه شخصیت مهم الاهیات سیاسی با فرهنگ مدرن پرداخته­ است. آنچه این مقاله قصد دارد نشان بدهد آن است که الاهیات سیاسی نگاه انتقادی و معترض به بعضی از وجوه فرهنگ مدرن دارد، گرچه چنین نگاهی بنا به تعریف این الاهیات ذاتی آن نیست. از وجه معرفتی نقد متالهان سیاسی را به «الاهیات مرگ خدا» و به اصطلاح الاهیات سکولار شاهدیم؛ الاهیات مرگ خدا نقدهایی اساسی به مفهوم خدا در الاهیات مسیحی داشت و در طرف مقابل طرح بعضی از اندیشه­های الاهیاتی از جانب الاهیات سیاسی، نظیر تاکید بر فرجام­شناسی مسیحی، اساسا کمتر به دلیل اهمیت سیاسی و شبه­مارکسیستی آن و بیشتر برای بازتعریفی از مفهوم خدا و بردن آن به انتهای تاریخ  بود تا آن را از تنگنای عقلانیت انتزاعی معاصرشان رها سازند. این الاهیات همچنین بر زبان روایی و دعایی و توانمندی آن برای ارایه تصویری واقعی­تر از مفاهیم الاهیاتی، در مقایسه با زبان انتزاعی و عقلانی مدرن، تاکید دارد. از وجه فرهنگی نیز الاهیات سیاسی به تاثیرات فرهنگ بورژوایی برآمده از سرمایه­داری بر الاهیات مسیحی اعتراض دارد و معتقد است این نکته موجب نوعی بی­اعتنایی بورژوایی در مسیحیت شده است. تئودیسه نظری مسیحیت هم می کوشد وضعیت را معمول و آرام جلوه دهد، حال آن که به باور این متالهان طرح رنج های فاجعه­بار بشر مثل آشویتس در حیطه الاهیات می­تواند تصوری حقیقی­تر از خدا به دست بدهد و همچنین کتاب مقدس و ناهم­عصریت مسیحیت با فرهنگ بورژوایی می­تواند مبنایی برای نقد وضعیت معاصر و ادامه پروژه روشنگری باشد.

کلیدواژه ها:

الاهیات سیاسی مسیحی ، تفکر مدرن ، دوروتی زئله ، یورگن ملتمان ، فرهنگ بورژوایی ، یوهان باپتیست متس