آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی و پهنه های جنگلی با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: شهرستان آستارا)

با توجه به ثبت جنگل­های هیرکانی در یونسکو، امروزه آگاهی از تغییرات و روند تخریب اراضی جنگلی جهت برنامه­ریزی و مدیریت اراضی ملی امری ضروری است. هدف از این پژوهش، پایش تغییرات کاربری اراضی و پوشش جنگلی در شهرستان آستارا با استفاده از تصاویر ماهواره­ای سری لندست سنجنده­های TM, OLI ۱ & ۲ مربوط به سال­های ۱۹۹۵ و ۲۰۲۲ است. در این پژوهش ابتدا تصاویر در روزهای با پوشش ابر کمتر از ۱۰ % در سه بازه زمانی، در دو دوره انتخاب، سپس بر اساس روابط بین باندی شاخص پوشش گیاهی EVI تعریف شد. در ادامه با ترکیب شاخص­ها نسبت به استخراج نقشه کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم ماشین بردار پشتیان اقدام شد. نتایج ارزیابی صحت نشان داد که دقت کلی و ضریب کاپا نقشه کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان برای سال­های ۱۹۹۵ و ۲۰۲۲ به ترتیب برابر با ۸۹، ۹۲ % و ۰/۸۶ و ۰/۷۵ است. نتایج بررسی تغییرات در شهرستان آستارا در بازه زمانی ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۲ نشان داد که کاربری مسکونی به میزان ۷ % یعنی ۲۹۵۴ هکتار افزایش یافته در مقابل کاربری اراضی مرتعی و کاربری اراضی کشاورزی به ترتیب ۱ و ۲ % به میزان ۲۵۸ و ۹۹۷ هکتار کاهش یافته­اند؛ اما یکی از کاربری­های مهم کرانه خزری، پوشش جنگلی در سال ۱۹۹۵ دارای مساحت ۳۴۲۸۳ هکتار بوده است که ۸۰ % سطح پوشش منطقه مورد مطالعه را در بر گرفته که در سال ۲۰۲۲ سطح این کاربری به ۳۲۵۲۲ هکتار برابر با ۷۶ % می­رسد که به میزان ۴ درصد برابر با ۱۷۶۱ هکتار کاهش یافته است. بر مبنای یافته­های این پژوهش می­توان اظهار نمود که سامانه گوگل ارث انجین با آرشیوی از تصاویر ماهواره­ای مختلف می­تواند به عنوان یک ابزار قوی و مناسب جهت پایش و مدیریت اراضی جنگلی باشد.

کلیدواژه ها:

پوشش جنگلی ، تخریب ، سامانه گوگل ارث انجین ، لندست ، شاخص پوشش گیاهی