ارائه مدل تصمیم یار جهت بررسی پیشران های موثر بر تولید بسنده محصولات کشاورزی (مورد مطالعه :جنوب استان سیستان و بلوچستان)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 40

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JZPM-13-50_005

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1402

چکیده مقاله:

برنامه ریزی زراعی و به تبع آن تولیدات کشاورزی، متاثر از سازه های اجتماعی، اقتصادی، محیطی مختلفی است؛ سازه هایی که همواره به صورت پویا با یکدیگر در کنش و تعامل اند. عموما ذینفعان بخش کشاورزی (مدیران و بهره برداران) به دلیل گستردگی موضوعات مرتبط با فضای «برنامه ریزی»، «تولید» و حتی «بازار مصرف» این تعاملات را درک نمی کنند. عدم درک تعاملات میان سازه های اجتماعی، اقتصادی، محیطی منجر به چالش های فراوان در بسندگی تولید محصولات می شود. چالش هایی که موجب نوسان قیمت محصولات زراعی در طول یک دوره مشخص، کاهش ناگهانی سطح زیر کشت محصولات و افول سطح معیشتی کشاورزان در دراز مدت شده است. این پژوهش برای رفع چالش ذکر شده، مدلی پویا در خصوص کمک به تصمیمات ذینفعان بخش کشاورزی در فرآیند برنامه ریزی زراعی ارائه می نماید. مدل ذکر شده در این پژوهش که از آن به عنوان «مدل تصمیم یار» یاد می شود، به دنبال درک پیچیدگی فضای برنامه ریزی زراعی در منطقه جنوب سیستان و بلوچستان است. این مدل شامل مجموعه ای از عوامل وابسته و پیشران در برنامه زراعی منطقه می باشد که به دنبال درک بازخورد های تصمیمات ذینفعان بخش کشاورزی و مدل سازی و در نهایت شبیه‎سازی رفتار آن ها بدست آمده است. برای بررسی بازخورد تصمیمات در یک مدل تصمیم یار از چارچوب DPSIR و سپس نرم افزار VENSIM استفاده شده است. به طوری که در ابتدا به کمک چارچوب DPSIR پیشران های موثر بر برنامه زراعی منطقه دسته بندی و سپس به کمک نرم افزار VENSIM مدل سازی و سناریوهای مختلف تولید شبیه سازی شده است. نتایج این پژوهش نشان داد، سیاست گذاران می توانند با تمرکز بر مولفه های ایجاد کننده فشار (مستخرج از چارچوب DPSIR) که عمدتا از نوع مولفه های معیشتی هستند، شرایط ایجاد تولید بسنده در منطقه مورد مطالعه را فراهم نمایند. به عبارت دیگر، می توان از طریق کنترل عوامل کلیدی همچون کاهش آسیب پذیری معیشت کشاورز در برابر نوسان قیمت به بهبود و تداوم تولید محصولات (پیاز و گوجه فرنگی) در منطقه کمک نمود. روند طی شده جهت انتخاب یک برنامه ریزی در این منطقه را می توان به عنوان چارچوبی برای ایجاد یک برنامه زراعی در سایر مناطق کشور نیز مورد استفاده قرار داد.

نویسندگان

فهیمه ریگی

دانش آموخته دکترای توسعه کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

مصطفی احمدوند

دانشگاه یاسوج

آیت اله کرمی

دانشیار گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aisyah, I., Hamdan, D., Tuty, A., Abdul, K., & Adzhar, ...
  • Alizadeh M., & Keikha Z. (۲۰۱۰). The effect of land ...
  • Dabirian, S., Abbaspour, S., Khanzadi, M., & Ahmadi, M. (۲۰۱۹). ...
  • Hoomani Farahani, M., Shahbazi, K., & Faalju, H. (۲۰۱۸). The ...
  • Kalantari, K., Hosseini, S. M., & Abdollahzadeh, G. H. (۲۰۰۵). ...
  • Mirkarimi, Sh., Joolaie, R., Eshraghi, F., & Shirani Bid Abad, ...
  • Nathan, N. (۲۰۲۰). An assessment of stakeholders’ participation in land ...
  • Norozi , H., Hoseini, S., & Ansari, V. (۲۰۱۹). Investigating ...
  • Richardson, G.P. (۲۰۱۱). Reflections on the foundations of system dynamics. ...
  • Rigi, F., & Ahmadvand, M. (۲۰۲۱). Analyzing the mental schemas ...
  • Sassenrath, F., Hanson, J. D., Hendrickson, J. R., Archer, D. ...
  • Sharifi, M., Sardar Shahraki, A., Dadashi, M., & Asgari, M. ...
  • Shuhao, T., Nico H., & Futian, Q. (۲۰۰۶). Land fragmentation ...
  • Spicar, R. (۲۰۱۳). System Dynamics Archetypes in Capacity Planning. ۲۴th ...
  • Sterman, J. (۲۰۰۰). Business Dynamics: Systems Thinking and Modeling for ...
  • Walters, J. P., & Javernick-Will, A. N. (۲۰۱۵). Long-term functionality ...
  • Zaheri, M., Karimzadeh, H., & Alipour, KH. (۲۰۱۹). Participatory planning ...
  • نمایش کامل مراجع