بازنگری رابطه ی میان شدت انرژی و ارزش افزوده در بخش کشاورزی ایران؛ شواهدی جدید بر پایه رهیافت خودرگرسیون برداری پانلی

مقدمه و هدف: از کشاورزی به عنوان یکی از بخش­های مهم در رشد و توسعه یاد می­شود. از این­رو، بررسی رابطه میان ارزش افزوده­ی بخش کشاورزی و تعیین­کننده­های آن مورد توجه محققین و سیاست­گذارن اقتصادی بوده است. در این میان، ارتباط متقابل میان شدت مصرف انرژی در بخش کشاورزی و ارزش­افزوده­ی آن یکی از موارد مناقشه­آمیز است. مواد و روش­ها: پژوهش حاضر با به کارگیری رهیافت خودرگرسیون برداری پانل رابطه­ی علی میان متغیرهای مذکور را در استان­های ایران طی سال­های ۱۳۹۴ – ۱۳۸۴ مورد بازبینی قرار داده­است. یافته­ها: نتایج نشان می­دهد یک رابطه­ی دو طرفه میان شدت مصرف انرژی و ارزش افزوده در بخش کشاورزی برقرار است. تحلیل توابع واکنش آنی نشان­دهنده پاسخ مثبت شدت مصرف انرژی به تکانه­ی ارزش افزوده است، اما ارزش افزوده­ی بخش­کشاورزی در رویارویی با تکانه­ی شدت مصرف انرژی واکنش منفی نشان می­دهد. با استفاده از تجزیه­ی واریانس مشخص شد مقدار اندکی از تغییرات ارزش افزوده­ی بخش کشاورزی توسط شدت مصرف انرژی توضیح داده می­شود. در عین حال، ارزش افزوده سهم نسبی بیش­تری در تغییرات شدت مصرف انرژی دارد. بحث و نتیجه­گیری: پیشنهاد می­شود که جهت استفاده­ی بهتر از انرژی در بخش کشاورزی، به­جای سیاست­های مبتنی بر کاهش کمی در مصرف انرژی، در زمینه افزایش کارایی و بهره­وری انرژی سرمایه­گذاری­های لازم صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

شدت مصرف انرژی ، رهیافت خودرگرسیون برداری پانلی ، ارزش افزوده ی بخش کشاورزی