ارزیابی مشارکتی عملکرد تعاونیهای آببران در مدیریت آبیاری طرح توسعه باغ ها (مورد مطالعه: تعاونی های تفین و پالنگان استان کردستان)

هدف این پژوهش بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی و تحلیل عوامل درونی و بیرونی موثر بر عملکرد تعاونی های آب بران در استان کردستان بود. به همین منظور، به روش های کیفی و رهیافت ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA)، تعاونی های آب بران روستاهای تفین و پالنگان شهرستان های سروآباد و کامیاران مطالعه شدند. روش نمونه گیری ، با توجه به طبیعت پژوهش های کیفی، از نوع هدفمند و غیراحتمالی بود، و اطلاعات لازم با کاربرد روش طوفان اندیشه و مصاحبه ی گروهی متمرکز تا رسیدن به مرحله ی اشباع نظری جمع آوری شدند. در مرحله ی تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز برای سنجش فراوانی واژه ها و عبارات، و همچنین خلاصه سازی داده ها، از روش شناسه گذاری متداول به شکل منسجم استفاده شد. همچنین، بخش دیگری از تحلیل با استفاده از شبیه سوات (SWOT) انجام گرفت. طبق یافته ها، مهم ترین مشکل از دیدگاه اعضا، نبودن نظارت کافی و مستمر بر تعاونی از سوی ادارات متولی امور بود. بیشترین تاثیر تعاونی ها، تغییر نظام بهره برداری و کاربری زمین از زراعت به باغداری، توسعه ی شبکه های نوین آبیاری، و دسترسی به فناوری های جدید بود. به طور کلی عملکرد تعاونی در بعد اقتصادی ضعیف، و در بعد اجتماعی، متوسط ارزیابی شد. بر اساس تحلیل سوات، در مجموع ۱۵ نقطه ی قوت و فرصت به عنوان مزیت، و ۲۰ نقطه ی ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناهای حاکم بر تعاونی در مدیریت شبکه ی آبیاری طرح توسعه ی باغ ها شناسایی، و ۱۰ راهبرد برای بهبود شرایط فعلی تعاونی ها ارائه گردیده است. نتایج این پژوهش می توانند به منظور کاهش تکرار چنین مشکلاتی در طراحی و اجرای طرح های مشابه، مورد استفاده ی سیاستگزاران و مجریان قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

تعاونی آب بران ، ارزیابی مشارکتی روستایی ، اثرات اقتصادی اجتماعی ، تحلیل سوات