زوایای اخلاقی و جرم شناختی رانت خواری

زمینه: پدیده رانت خواری، پدیده ای تاریخی است که سابقه طولانی دارد. عنصر اصلی تشکیل دهنده رانت خواری، تبعیض است. و بسته به اینکه این تبعیض، عادلانه و یا ناروا باشد، ارزش گذاری می شود. رانت خواری مبتنی بر تبعیض ناروا، نمونه بارزی از فساد است و فساد در ذهن هر انسان متفکری، به عنوان امری غیر اخلاقی و  ناپسند، شناخته می شود. بر این اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی زوایای اخلاقی و جرم شناختی رانت خواری پرداخته است. نتیجه گیری: غالب عوامل بوجود آورنده رانت خواری، از جمله، انحصار منابع طبیعی، ضعف ساختارها و نهادها، تحریم، حاکمیت اقتدارگرا، ضعف فرهنگی، عدم شفافیت و... همگی ریشه در ساختار اخلاقی جامعه دارد. متاسفانه در جامعه ما که فساد اخلاقی نهادینه شده اس،  بدیهی است که رانت خواری، با رشد روزافزون مواجه می شود و به تدریج حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اداری و... جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. مضافا رانت خواری به طور کلی، در نظام حقوقی ما تاکنون جرم انگاری نشده است. این در حالی است که از جمله وظایف و اختیارات اصلی حاکمیت ها، مبارزه با فساد است. و جرم انگاری از مهم ترین و حساس ترین، ابزار رسیدن به این هدف است. بنابراین عدم استفاده از چنین ابزاری، برای برخورد و پیشگیری با رانت خواری در نظام حقوقی ایران، محل پرسش است. خصوصا آنکه نظام حقوقی مبتنی بر اندیشه اسلامی، خود را ملزم می داند که با مظاهر فساد، برخورد نماید.

کلیدواژه ها:

Rent seeking ، Ethics ، Criminology ، رانت خواری ، اخلاق ، جرم شناختی