ارزیابی برخی کودهای محرک رشد ریشه در کاهش بحران ناشی از نماتد ریشه گرهی در گیاه بامیه در شرایط گلخانه ای

نماتدهای ریشه گرهی Meloidogyne spp به طور گسترده ای در سطح جهانی باعث خسارت اقتصادی بر روی محصولات کشاورزی می شوند و به عنوان یک عامل بحران برای تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان شناخته می شوند. استفاده ی گسترده از نماتدکش های شیمیایی ممکن است منجر به مشکلات زیست محیطی و بهداشتی و همچنین باعث بروز مقاومت در نماتدها شود. بنابراین یافتن استراتژی های جایگزین برای کنترل نماتدهای انگل گیاهی حائز اهمیت است. یکی از روش های موثر در مدیریت نماتدهای انگل گیاهی، استفاده از کودهای آلی و شیمیایی با خاصیت تقویت کنندگی و افزایش مقاومت گیاه در مقابل نماتدهای انگل گیاهی است. در مطالعه حاضر بذرهای بامیه رقم Clemson spineless درون گلدان های پلاستیکی کشت و در گلخانه با دمای ۲۷±۵ درجه سانتی گراد با ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی نگهداری شدند. گیاهچه ها در مرحله ی چهار برگی با چهار تخم نماتد M.javanica به ازای هر گرم خاک ( ۴۰۰۰ تخم در هر گلدان) مایه زنی شدند. هم زمان با مایهزنی نماتد، ترکیبات تقویت کننده گیاه و ریشه افزا شامل کودهای بنزا و نمو در غلظتهای ۱ و ۳ در هزار و زیما در غلظت های ۵ و ۱۰ در هزار به روش خیساندن خاک همراه با آب آبیاری به گیاهان تیمار شدند. شصت روز پس از مایه زنی، گیاهان از خاک خارج و صفات رویشی گیاه و شاخص های جمعیتی نماتد بررسی شد. نتایج نشان داد که کود بنزا با غلظت سه در هزار به عنوان بهترین تیمار در مقایسه با گیاهان شاهد، باعث افزایش طول، وزن تر و خشک شاخساره و وزن تر ریشه به ترتیب به میزان ۲۳/۶،۳۸/۳،۳۲/۵،۱۲/۳ درصد و کاهش تعداد تخم، گال و کیسه تخم در ریشه و فاکتور تولیدمثل نماتد به ترتیب به میزان ۶۷/۵،۴۸/۵،۳۲/۵ و ۱۲/۳ درصد و کاهش تعداد تخم، گال و کیسه تخم در ریشه و فاکتور تولیدمثل نماتد به ترتیب به میزان ۶۷/۵،۴۸/۵،۵۱/۹،۶۷/۱ درصد شد. بر این اساس کود بنزا در غلظت سه در هزار به عنوان بهترین تیمار در این آزمایش برای کاهش بحران نماتد ریشه گرهی به کشاورزان و گلخانه داران توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

ریشه افزا ، شاخص رویشی گیاه ، شاخص جمعیتی نماتد ، گلخانه ، نماتد انگل گیاهی