استندآپ کمدی گونه ای بیناهنری در ادبیات معاصر

استندآپ کمدی گونه ای هنر شنیداری­ دیداری است که در دهه های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است. استندآپ کمدی ترکیبی از هنرهای کلامی و نمایشی است که از ادبیات شفاهی گرفته شده است و ریشه در فرهنگ عامیانه دارد. این هنر به رشته و گرایش های متعددی تعلق دارد، ازجمله روایت گری، بازیگری، موسیقی، مجری گری و سخنوری. برای اجرای آن، کمدین ها روی صحنه به صورت زنده با تماشاچیان صحبت می کنند و با بیان روایت هایی طنزآمیز از زندگی و مسائل جامعه، مخاطبان را سرگرم می کنند و با خنداندن آنان، باعث تخلیه روحی آنان می شوند. نتایج این بررسی نشان می دهد که با توجه به خصوصیات استندآپ کمدی، این هنر بینارشته ای در آینده فراگیر خواهد شد. این گونه هنری مدرن کارکردهای مختلفی دارد؛ ازجمله سرگرمی، آموزش، ایجاد همبستگی و همدلی اجتماعی و نقد مسائل سیاسی و اجتماعی و مهم ترین ویژگی های آن بیناهنری­بودن، روایت گری، مخاطب محوری، انتقادی­بودن، بداهه پردازی، سیال­بودن و بهره مندی از زبان عامیانه و محاوره است. در این مقاله، ضمن نگاهی به تاریخچه استندآپ کمدی در گذشته و امروز ایران، کارکردها، ساختار و ویژگی های آن معرفی و مهم ترین درون مایه ها، ارکان، سبک ها و شگردهایی که کمدین ها در خلق این گونه نمایش ها به کار می برند، توضیح داده می شود و به عنوان نمونه، سه مورد از اجراهای ایرانی تحلیل می شود.

کلیدواژه ها:

استندآپ کمدی ، ادبیات معاصر ، میان رشته ای ، طنز ، نمایش ، ادبیات شفاهی