پهنه بندی سرعت وزش باد بیشینه احتمالی در دوره بازگشت های مختلف در بخشی از مرکز ایران

باد یکی از پدیده های طبیعی با اهمیت در اکوسیستم های مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. گرچه پژوهش های زیادی در موردبررسی سرعت و جهت وزش باد هر منطقه با استفاده از ترسیم گلباد انجام شده است، تعداد کمی از آن ها به بررسی احتمال وقوع باد در دوره بازگشت های مختلف پرداخته اند. تحلیل وقوع سرعت باد بیشینه در دوره بازگشت های مختلف، در انواع پروژه های عمرانی مانند احداث ساختمان های بلندمرتبه، بادشکن، تابلوهای تبلیغاتی در کنار بزرگراه ها و تمامی سازه های در معرض وزش باد برای محاسبه ریسک محتمل قابل استفاده خواهد بود. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از داده های سرعت بیشینه باد ۲۲ ایستگاه سینوپتیک در کشور ایران به مرکزیت استان یزد و با استفاده از نرم افزار P۱۰، بیشینه سرعت باد در دوره بازگشت های ۲، ۵، ۱۰، ۲۵ ،۵۰ ،۱۰۰ ساله برآورد شد. با بررسی توزیع های آماری نرمال، لوگ نرمال، پیرسون، لوگ پیرسون و گمبل مشخص شد که توزیع گمبل در ۵۶% ایستگاه ها دارای کمترین خطای استاندارد و ازاین رو دارای کارآمدی بیشتری است. سپس با روش کریجینگ معمولی و درون یابی در محیط نرم افزاری Surfer ۱۳.۴ نقشه های هم سرعت باد در دوره بازگشت های مختلف تهیه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که شدیدترین بادهای محتمل در دوره بازگشت ۱۰۰ ساله متعلق به ایستگاه های اقلید (m/s ۹/۵۹)، سیرجان (m/s ۳/۴۷)، شهرضا (m/s ۱/۴۳)، کبوترآباد (m/s ۸/۴۲) و نطنز (m/s ۶/۴۱) است. از سوی دیگر، سرعت باد در دوره بازگشت های مختلف در نواحی غرب منطقه دارای شدت بیشتری است که دلیل اصلی را می توان شرایط سینوپتیکی و راه گذر های توپوگرافی محلی برشمرد. همچنین روابط حاکم بر توزیع زمانی سرعت باد، رابطه لگاریتمی را بین سرعت و دوره بازگشت های مختلف نشان داد.

کلیدواژه ها:

مناطق خشک ، ریسک محتمل ، توزیع گمبل ، تندباد ، یزد