منع کشتار غیرنظامیان در حقوق بشردوستانه و فقه )با تاکید بر رهیافت روایی(

از جمله محورهای حقوق بشردوستانه حمایت از غیرنظامیان و بخصوص حمایت از حق حیات غیرنظامیان در جنگ است؛ افزون بر حمایت ویژه از غیرنظامیان در ماده ۳ مشترک کنوانسیونهای ژنو، کنوانسیون چهارم و دیگر اسناد حقوق بشردوستانه و حقوق بشری، قتل غیرنظامیان در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، »جنایت علیه بشریت« تعریف گردیده است. رهیافت فقهی/روایی نیز نشان میدهد غیرنظامیان در شرای جنگ مورد حمایت قرار دارند؛ هم در جنگهای داخلی و هم جنگهای بین المللی حق تعرض به آنان، ممنوع است. زنان، کودکان و سالخوردگان از مصادیق بارز این مفهوماند که در منع قتل آنان در تمام جنگها تردید نیست ولی افزون بر این گروه ها، مصادیق دیگری هم مورد حمایت قرار گرفته که در نهایت مجموع غیرنظامیان را پوشش میدهد. البته تحکیم این رویکرد در جنگهای بین المللی، نیازمند نگاه مقاصد شناختی به ادله جهاد و بازگشت به ملاک حمایت قاطع از زنان، کودکان و سالخوردگان است ولی در جنگهای داخلی ملاک حمایت همان عدم مشارکت در جنگ است که میتواند با عنوان غیرنظامی در اصطلاح حقوق بشردوستانه،کاملا منطبق باشد.

کلیدواژه ها:

حق حیات ، ماده ۳ مشترک ، روایات منع کشتار غیرنظامیان ، مصونیت کودکان ، زنان و سالخوردگان ، شرایط جنگ