تاثیر بازی درمانی مبتنی بررویکرد شناختی رفتاری براضطراب کودکان کار

مقدمه: کار کودکان در خیابان، در پایتخت ها و بسیاری از شهرهای بزرگ جهان، به ویژه درکشورهای درحال توسعه، مشکلی جدی است. این کودکان به دلیل شرایط کار و زندگی در خیابان، در معرض پیامدهای نامطلوب سلامت جسمی، روانی، جنسی و خطرهای اجتماعی قرار دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر اضطراب کودکان کار انجام شده است.  روش: این پژوهش، مطالعه ای نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان مدارس کودکان کار بین سنین هشت تا یازده ساله بودند که به طور تصادفی دو مدرسه از بین مدارس کودکان کار در تهران انتخاب شدند. پانزده نفر از این کودکان به عنوان گروه آزمایش از یک مدرسه و پانزده نفر دیگر به عنوان گروه گواه همتاسازی و انتخاب شدند. پس از اجرای پیش آزمون، متغیر مستقل “بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری در هفده جلسه شصت دقیقه ای به صورت گروهی روی گروه آزمایش اعمال شد، اما گروه کنترل روش درمانی را دریافت نکردند. پس از آن در هر دو گروه آزمایش و کنترل، پس آزمون با استفاده از پرسشنامه اضطراب اسپنس۱۹۹۷ به اجرا درآمد.  نتایج: در ابتدا مفروضه های عادی بودن و همگنی واریانس های متغیرها ارزیابی شد. آزمون کلموگروف اسمیرنوف حاکی از آن بود که همه متغیرها، عادی هستند.(۰/۰۱≥P) آزمون باکس فرض همگنی واریانس کوواریانس را تایید کرد. بنابراین مفروضه های آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری برقرار است و می توان برای تجزیه و تحلیل داده ها از این آزمون آماری استفاده کرد. یافته ها در پایان نشان داد؛ بازی درمانی شناختی رفتاری سبب بهبود سطح اضطراب در کودکان کار می شود.(۰۱/۰≥P) میزان تفاوت نمرات گروه آزمایش و کنترل یا اندازه تاثیر روش بازی درمانی نیز در پس آزمون سطح اضطراب چهارصد و پنجاه و هفت هزارم است؛ بدین معنی که بیش از چهل و پنج درصد واریانس نمرات کل باقی مانده، متاثر از بازی درمانی بوده است. بحث و نتیجه گیری: ازآنجا که بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری، در کمک به کودکان و کنترل سطح اضطراب آن ها موثر است و آن ها را در راستای یادگیری در زمینه های مختلف یاری می دهد، از این رو به مربیان، روان درمانگران و متولیان آموزش و پرورش توصیه می شود با همیاری، حمایت روانی کودکان و انعطاف نظام آموزشی رسمی برای کودکانی که به کار اشتغال دارند، دسترسی آسانتر آنان به آموزش و پیشگیری از ورود کودکان به بازار کار را تسهیل نمایند.

کلیدواژه ها:

Play Therapy ، Anxiety ، Labor Child ، Cognitive Behavior Approach ، بازی درمانی ، اضطراب ، کودکان کار ، رویکرد شناختی رفتاری