فراحکمرانی، گامی در ارتقای الگوی حکمرانی مورد مطالعه: صنعت پتروشیمی ایران

علیرغم نقاط قوت حکمرانی عمومی جدید، پژوهشگران ضرورت حکمرانی بر حکمرانی شبکه­ای یا فراحکمرانی و تضمین تحقق منافع عامه و اثربخشی فعالیت­های بازیگران شبکه را متذکر شده­اند. اما بعضی از اندیشمندان، فراحکمرانی را حکمرانی بر هر رویه حکمرانی دانسته­اند که موضوع تحقیق پیش­ رو می ­باشد. این پژوهش در جستجوی تبیین الگوی فراحکمرانی نظام حکمرانی موجود صنعت پتروشیمی و رفع چالش ­های مرتبط با فقدان راهبردی مرکزی می ­باشد. استخراج الگو با کمک روش داده­ بنیاد ساخت ­گرا و از طریق انجام مصاحبه ­های عمیق با ۲۲ نفر (نمونه­ گیری گلوله­ برفی و اقتضای نمونه­ گیری نظری) از خبرگان، مدیران و صاحب­نظران در بخش­های عمومی، خصوصی و مردم­نهاد صنعت وکد­گذاری اولیه، متمرکز و یادداشت ­های تحلیلی انجام گردید. ۲۰ مقوله تئوریک یافت ­شده در سه دسته طراحی، راهبری و ارزیابی و با ارتباطی سیستماتیک، الگوی فراحکمرانی صنعت را به تصویر کشیده ­است. نتایج این پژوهش فراحکمران را مسئول طراحی نظام حکمرانی صنعت در قالب تبیین ترکیب حکمرانی و نقش بازیگران، سیاستگذاری و برنامه ­ریزی کلان صنعت؛ راهبری آن از طریق تدوین الزامات و معیارهای کارکردی و حرفه­ ای، تعبیه چارچوب­ ها و اعمال هماهنگی و اطمینان از هم­راستایی فعالیت­ها با برنامه­ های کلان، تسهیل منابع مالی، اطلاعاتی و زیرساخت ­ها و هم­چنین تلاش جهت توانمندسازی و چاره ­جویی دانسته که نهایتا نیز ارزیابی این نظام را با  پاسخگو کردن بازیگران در قبال تحقق سیاست­ها، برنامه­ های کلان، الزامات و معیارها، اخذ بازخورد­ها و مطالبه اصلاحات و در صورت لزوم اجبار به انجام می­ رساند. اعمال فراحکمرانی، از طریق اصلاحاتی در اسناد بالادستی و ساختار و تجدید­نظر در وظایف واحدهای سازمانی (در سطوح متفاوت) ستاد وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، امکان­ پذیر می­ باشد.

کلیدواژه ها:

"فراحکمرانی" ، "حکمرانی بر حکمرانی" ، "سیاستگذاری و برنامه ریزی" ، "صنعت پتروشیمی" ، "داده بنیاد ساخت گرا"