تحلیلی بر ژئوشیمی آلی و ژئوشیمی زیست محیطی سازندهای سرگلو و گرو منطقه قالیکوه لرستان

سرگلو و گرو (ژوراسیک-کرتاسه)، دو سازند مهم با محتوای شیل های نفتی در زاگرس اند. بخش مهمی از این توالی، در ارتفاعات قالیکوه لرستان نهشته شده و حاوی مهم ترین منابع هیدروکربنی نامتعارف در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی توان هیدروکربن زایی این دو سازند، ۱۵ نمونه از شیل های نفتی اطراف آبراهه های دائمی دو برش گشون (G) و پیربادوش (P) رودخانه قلیان ازلحاظ پایرولیز راک اول آنالیز شدند. ۱۵نمونه از رسوبات سطحی رودخانه ای و آب، براساس روش های استاندار نمونه برداری و برای تعیین غلظت فلزات سنگین به روش پلاسمای جفت شده القایی، آنالیز شدند. با آنالیز شیل های نفتی مشخص شد که میانگین کل مواد آلی (TOC) و بیشتر شاخص های هیدروکربن زایی در شیل های نفتی سازند گرو، بیشتر از سرگلو است. طبق نتایج آنالیز عنصری و محاسبه شاخص های آلایندگی در رسوبات، تنوع عناصر سنگین و عامل آلودگی (CF) و میانگین شاخص بار آلودگی (PLI) در سرگلو، به دلیل شرایط فیزیکی-شیمیایی رسوبات بیشتر از گرو است، ولی میانگین درجه آلودگی (CD) آب در گرو بیشتر و به شرایط محیطی ( دما، pH آب) مرتبط است. تحلیل های آماری حاکی از تنوع بیشتر عوامل تشکیل عناصر سنگین در رسوبات و آبراهه های مسیر گرو است. درنتیجه آلایندگی محیطی زمین زاد در این منطقه که فاقد فعالیت انسانی است، به غیر از میزان مواد آلی موجود در شیل های نفتی، به عواملی مانند پتانسیل اکسیداسیون-احیا ، فرایندهای واکنشی، نوع سنگ بستر، کانی های رسی، بافت رسوبات و شرایط محیطی بستگی دارد.

کلیدواژه ها:

سرگلو و گرو ، شاخص های آلایندگی ، شیل های نفتی ، عناصر سنگین ، قالیکوه