سنجش نسبت شکاف فن اوری برای بذر گواهی شده برنج رقم هاشمی

بذر یکی از مهم ترین نهاده های کشاورزی است که نقش کلیدی در دستیابی به عملکرد و کیفیت مطلوب محصول دارد. از زمانی که بشر به جایگاه بذر مناسب در سود اقتصادی و امنیت غذایی پی برده، همواره تلاش های اصلاحی برای فراهم ساختن ارقامی با مشخصات ژنتیکی مدنظر کرده است. برای اثربخشی هرچه بیش تر سایر نهاده های تولید نظیر آب، کود و سم، دسترسی و به کارگیری ارقام جدید پربازده و سازگار، یک ضرورت است. در مطالعه حاضر با استفاده از تابع مرزی پوششی، نسبت شکاف فناوری بذر گواهی شده برنج رقم هاشمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای انجام تحقیق از اطلاعات ۵۳۱ کشاورز استفاده شده است. این اطلاعات در سال ۱۳۹۷ با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم جامعه به دست آمد. در این مطالعه جهت برآورد کارایی فنی نسبت به مرز گروهی، از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) استفاده شد و برای برآورد نسبت شکاف فناوری(TGR)  از روش فرامرزی(Metafrontier)  استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین تابع تولید مرزی نشان داد کارایی فنی برای کشاورزانی که از بذر گواهی شده استفاده کرده اند ۸۸/۰ و برای کشاورزانی که از بذر اصلاح شده استفاده نکرده اند ۸۲/۰ می باشد. یعنی این واحد ها با به کار بردن میزان مشخصی از نهاده های تولید، به­طور متوسط به ترتیب حدود ۸۸ و ۸۲ درصد مقدار محصولی را تولید می کنند که با استفاده از میزان نهاده موجود و نوع بذر مصرفی می توانست تولید شود. کارایی فنی نسبت به تابع تولید فرامرزی در گروهی که از بذر گواهی شده استفاده کردند ۸۲/۰ و در گروهی که از این نوع بذر استفاده نکردند ۷۲/۰ بود. نسبت شکاف فناوری برای دو گروه فوق به­ترتیب ۹۳/۰ و ۸۶/۰ به­دست آمد. به­عبارت دیگر، کشاورزانی که از بذر گواهی شده استفاده نمودند، عملکرد تکنیکی بهتری داشته و دارای نسبت شکاف فناوری بالاتری بودند. این امر نقطه امیدبخشی برای سیاست گذاران بخش کشاورزی است که با ترویج استفاده از بذر گواهی شده و تمهیدات لازم جهت تشویق کشاورزان در استفاده از این نوع بذر، بتوان سطح تولید را ارتقا بخشید.

کلیدواژه ها:

بذر اصلاح شده ، تابع فرامرزی ، تحلیل پوششی داده ها ، کارایی فنی