آسیب شناسی برنامه درسی امادگی دفاعی مدارس متوسطه

موضوع جهاد در راه خداوند باری تعالی و دفاع از دین و مملکت اسلامی از چنان اهمیت و ضرورتی برخوردار است که در بیش از ۴۴۰ آیه ۷۱ سوره قرآن کریم بدان اشاره شده است (غیائی کرمانی ۱۳۹۳ و ۷۰ پیامبر خاتم حضرت محمد (ص) نیز بر فراگیری فنون نظامی برای کودکان تاکید فرموده اند مثقی، ۱۴۰۱، ه ج ۱۵ ص ۲۱۱ همچنین حضرت امام علی (علیه السلام) جهاد را دریاز درهای بهشت لباس ،تقوا زره محکم و سپر مطمئن خدا دانسته اند که مومن، در تمام اولات شبانه روز باید خود را آماده آن بداند (نهج البلاغه خطبه ۲۷) ، دفاع از جان و مال و نوامیس امت اسلامی «رفع فتنه در بلاد اسلامی» و «جلوگیری از فساد در روی زمین»، «تثبیت حاکمیت الله» ، «ذلیل کردن دشمنان اسلام» و «حمایت ازمظلوم» از جمله اهداف جهاد در راه خدا و بایسته های تمهید ملزومات امکانات و تجهیزات مورد نیاز آن است و چه بسا آموزش و مهارت ورزی برای آمادگی در جنگ (سخت و نرم) از همهملزومات دیگر آن مهم تر باشد. برنامه درسی آمادگی دفاعی در نظام آموزشهای عمومی، از بسترهای اصلی انتقال دانش و مهارت هایمقدماتی و همگانیدفاعی (عامل و غیرعامل) به نسل آتی کشور است. هم اکنون، کیفیت و کمیت عناصر اصلی برنامه درسی آمادگی دفاعیپاسخگوی نیازهای دفاعی کشور در حوزه جنگ سخت و نرم نیست و به رغم بسترهای مناسب قانونی، آموزش های مربوطهجایگاه مناسبی در برنامه های آموزش عمومی ندارد. این مقاله، گزارش پژوهشی اقدامات و فعالیت های پژوهشگاه علوم ومعارف دفاع مقدس و سازمان های همکار در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ است که متناسب با مفاد تفاهمنامهبین وزارت آموزش وپرورش و ستاد کل نیروهای مسلح تنظیم گردیده است. هدف پژوهش، آسیب شناسی «برنامه درسی آمادگی دفاعی» و «سازوکارهای آموزشی و تربیتی معلمان» و درنهایت ارائه پیشنهادات راهبردی برای احراز جایگاه واقعی برنامه درسی آمادگی دفاعی است. پژوهش از نوع کاربردی است و داده هاو اطلاعات آن با روش کتابخانه ایو میدانی جمع آوری شده؛به این منظور، نخست، جایگاه قانونی و تکالیف مصرح سازمانی در ارتباط با درس آمادگی دفاعی برشمرده شده است؛سپس، اجزا و عناصر اصلی برنامه درسی معرفی و تشریح گردیده است؛ پس ازآن، وضع موجود برنامه درسی آمادگیدفاعی بر اساس بررسی میدانی تشریح و تجزیه وتحلیل شده و آسیب ها و نقاط ضعف آن احصاء شده است؛ و در مرحله بعد،اقدامات پژوهشگاه در هماهنگی با سایر مراجع ذیصلاح در رابطه با برنامه درسی و آموزشی آمادگی دفاعی ذکرشده؛ ودرنهایت، پیشنهادات راهبردی برای احراز جایگاه واقعی درس آمادگی دفاعی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

آسیب شناسی ، برنامه درسی ، امادگی دفاعی