تغییر اقلیم و تجارت کشاورزی در ایران: تحلیل داده-ستانده پویا

در دهه­های اخیر با تشدید پیامدهای تغییر اقلیم، اهمیت این موضوع فزونی یافته است. زیرا ممکن است این پدیده  در کشورهای درحال توسعه و به­ویژه در مورد فعالیت­های کشاورزی، موجب کاهش رشد اقتصادی یا توقف آن شود. می­توان تغییر اقلیم را مهم­ترین و پیچیده­ترین چالش فعلی جامعه بشری تلقی نمود. در همین راستا مطالعه حاضر کوشیده است پیامدهای تغییر اقلیم را در حوزه صادرات و واردات محصولات کشاورزی در طی یک افق ۴۰ ساله و با استفاده از مدل داده-ستانده پویا ارزیابی کند. تغییر اقلیم به­صورت سطوح مختلفی از ناهنجاری دما منظور و پیامدهای آن در بخش­های مختلف اقتصاد ارزیابی شد. یافته­ها نشان داد تغییر اقلیم رشد صادرات و واردات بخش کشاورزی را بشدت تحت تاثیر قرار می­دهد. متوسط رشد سالانه واردات کالاهای کشاورزی در شرایط بدون تغییر اقلیم ۷/۲ درصد است، در حالی­که در شرایط تغییر اقلیم و تحت سناریوهای مختلف افزایش دما به ۸/۱-۱ درصد کاهش می­یابد. مقادیر متناظر برای صادرات کشاورزی به­ترتیب ۷۵/۲ و ۸/۱-۵۵/۰ درصد است. افزون بر این، مشخص گردید در شرایط تغییر اقلیم بخش مهمی از تجارت کشاورزی را واردات غلات تشکیل می­دهد. هم­چنین نتایج نشان داد تجارت کل اقتصاد ایران به سمت کالاهای غیرکشاورزی بیش­تر متمایل خواهد شد.

کلیدواژه ها:

تجارت کشاورزی ، تغییر اقلیم ، داده-ستانده