طراحی مدل مفهومی برای تبیین روابط درمانی بین نوجوانان و درمانگران ایرانی: نظریه داده بنیاد

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی تجارب نوجوانان و درمانگران ایرانی از رابطه درمانی و واکاوی راهبردها، شرایط علی، مداخله­گر، زمینه ­ای و پیامدهای رابطه درمانی انجام شد.روش ها: روش پژوهش حاضر کاربردی و از نوع کیفی نظریه داده­بنیاد می­باشد. جامعه این پژوهش شامل نوجوانان ۱۵-۱۸ ساله دارای سابقه مراجعه به روان­درمانی و درمانگران شهر تهران در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ بود. نمونه­گیری به صورت هدفمند و تا مرز اشباع نظری و نهایتا انتخاب ۱۸ نوجوان و ۷ درمانگر ادامه یافت. شرکت­کنندگان مورد مصاحبه­های نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون کوربین و اشتراوس (۲۰۱۴) استفاده شد.یافته ها: تجزیه و تحلیل داده­ها منجر به تولید ۶ مضمون اصلی شامل چالش­های رابطه درمانی درمانگر با نوجوان، عوامل علی، عوامل زمینه­ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها شده است. همچنین ۱۷ مضمون محوری شامل تجارب ناخوشایند انتقال داده شده در رابطه درمانی، رابطه درمانی در زیر سایه ترس­ها و نگرانی­های شخصی، عوامل درونی، عوامل بیرونی، صلاحیت­های شخصیتی، شاخص­های ظاهری، صلاحیت های اخلاقی و علمی، عوامل کلان، عوامل خانوادگی، عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی، راهبردهای سوق دهنده و انگیزشی، راهبردهای انفعالی، پیامدهای تحصیلی، هیجانی، شناختی، رفتاری و ۸۹ مفهوم اولیه شد.نتیجه گیری:  در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که میزان مطلوب بودن یا نبودن رابطه درمانی به نحوه بکارگیری راهبردهای درمانگران و صلاحیت های شخصیتی، شاخص های ظاهری و صلاحیت های اخلاقی و علمی بستگی دارد.

کلیدواژه ها:

روابط درمانی ، درمانگر ، نوجوانان ، نظریه داده بنیاد