بررسی اثربخشی درمان فراشناختی گروهی بر اعتیاد به اینترنت و اختلال اضطراب اجتماعی در دانش آموزان پسر شهر کرمان

زمینه و هدف : درمان فراشناختی مبتنی بر مدل کارکرد اجرایی خودتنظیمی (S-REF) پایه گذاری شده است و بیانمی کند که ذهن می تواند خود را از افکار و احساسات ناراحت کننده التیام بخشد و درمان کند. ازآنجایی که رفتارهای مقابله ایایجاد و حفظ بیماری های روانی می شوند. MCT بر کاهش آن ها تمرکز می کند تا ذهن بتواند خودش را بدون وقفه درمانکند. اعتیاد اینترنتی به گستره وسیعی از مشکلات رفتاری وکنترل انگیزه استفاده ازاینترنت اشاره دارد. اعتیاد اینترنتی بهعنوان یک رفتاروسواسی یا آرزوی برقراری پیوند، با شاید حتی نمودی از انتقال و یا بازتاب روابط ابژه و یا رفع نیاز قلمداد میشود. اضطراب اجتماعی، که در گذشته فوبیای اجتماعی نامیده می-شد. نوعی اختلال اضطراب است که فرد مبتلا به آن درموقعیت های اجتماعی روزمره دچار اضطراب و خوداگاهی شدید می-شود. هدف از این پژوهش بررسی آثربخشی درمانفراشناختی گروهی بر اعتیاد به اینترنت و اختلال اضطراب اجتماعی در دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر کرمان بود.روش پژوهش : روش پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی, پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و گواه بود. جهتجمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه های اضطراب اجتماعی (SAIN) و پرسشنامه اعتیاد به اینترنت (IAT) استفادهشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر کرمان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲بودند. که از میان آن ها تعداد ۴۰ دانش آموز پسر مقطع متوسطه دوم که علائم اضطراب اجتماعی را بر اساس پرسشنامهاضطراب اجتماعی (SAIN)، پرسشنامه اعتیاد به اینترنت (IAT) و مصاحبه بالینی دارا بودند. به صورت تصادفی در دو گروهآزمایش (۲۰ نفر) و گروه گواه (۲۰ نفر) قرار گرفتند. دانش آموزان گروه آزمایش طی یک پروتکل ۱۲ جلسه ای به مدت ۲ساعت تحت درمان فراشناختی قرار گرفتند و گروه گواه هیجگونه مداخله درمانی دریافت ننمودند و سیس در مرحله پسآزمون دوبارهه ردو گروه پرسشنامه ها را تکمیل نمودند. جهت بررسی و اطمینان از جلسات درمان سه ماه بعد از اتمامجلسات درمان، پرسشنامه های ذکر شده دوباره توسط شرکت کنندگان مجددا تکمیل شد. داده ها با شاخص های توصیفی وآزمون آماری تحلیل کوواربانس چندمتغیره، توسط نرم افزار آماری SPSS۲۴ تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که تفاوت های معنی داری بین گروه آزمایش و گروه گواه در مراحل پس آزمون و پیگیری وجود دارد. در گروه آزمون از لحاظ کاهش علائم اعتیاد به اینترنت به میزان (P<۰/۰۰۱ و F=۲۳/۸۳۱) و کاهش (P<۰/۰۰۱) و کاهش نشنه های اضطراب اجتماعی به میزان (F=۱۳/۱۲۲) در مرحله ی پس آزمون نیز تفاوت های معنی داری را نشان داد که وجود دارد. همچنین در گروه آزمون از لحاظ کاهش علائم اعتیاد به اینترنت (P<۰/۰۰۱) و (F=۲۰/۸۱۴) و اضطراب اجتماعی (P<۰/۰۰۸) و (F=۸/۲۷۷) در مرحله ی پیگیری سه ماهه، تفاوت ها معنی دار بود که این تفاوت ها در گروه گواه مشاهده نگردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که به کارگیری الگوی درمان فراشناختی در ک اهش و درمان علائم اعتیاد به اینترنت و کاهش میزان اضطراب اجتماعی در دانش آموزان پسر موثر است. از درمان فراشناختی می توان در جهت درمان سایر اختلالات حوزه های نوجوانان با توجه به اثربخشی بالای آن استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

درمان فراشناختی گروهی ، اعتیاد به اینترنت ، اضطراب اجتماعی ، دانش آموزان