یکپارچگی اقتصادی و تجاری سازمان همکاری اقتصادی اکو و ایران: ارزیابی بلندمدت

منطقه گرایی در تحقق اهداف توسعه، این ضرورت را برای ایران ایجاد کرده تا با نگاهی عمل گرایانه در اولویت ها و نتایجراهبردی همکاری با بلوک های فعال در منطقه تصمیم گیری و انتخاب نماید. در مقاله حاضر تلاش شده است تا با بهره گیریاز چارچوب تئوریک «منطقه گرایی» و همگرایی ها ذیل اتحادهای منطقه ای در پاسخ به این پرسش که از شکل گیری اکوتاکنون، «همگونی شاخص های اقتصاد کلان» و «همگرایی تجارت درون و فرامنطقه ای» با رویکرد روش پژوهش تحلیل محتوا مورد کاوی تطبیقی در این نهاد منطقه ای محقق شده است؟ این فرضیه مطرح است که «با وجود اهداف کاملااقتصادی اکو، همگونی اقتصادی و همگرایی تجاری در اکو محقق نشده و از وضع مطلوب. فاصله دارد». مطالعه حاضر در راستای ارائه پاسخ به این پرسش ها است که چه ارزیابی از عملکرد گذشته و دورنمای تجارت درون منطق های و فرامنطقه ایاکو و جایگاه ایران است؟ و آیا با گذشت ۴ دهه از شکل گیری اکو و الحاق تعدادی از کشورها به آن و افزایش اعضا، تغییر وتحولات تجاری اعضا ناشی از اثر ایجاد تجارت بوده است یا انحراف تجارت؟ هدف اصلی مقاله ارزیابی کارآمدی و موفقیتیکیارچگی و همگرایی اقتصادی اکو و ایران است. برای این منظور دو معیار عمده همگرایی منطقه ای «همگونی شاخص هایاقتصادی» و «درجه همگرایی تجارت» برای اکو و ۱۰ عضو آن طی دوره ۲۰۰۱-۲۰۲۲ مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می دهد طی دوره مورد مطالعه، شکاف و دامنه پراکنش درآمد سرانه برای برخی کشورها روبه کاهش و برای برخی دیگر تغییرمعنی داری نکرده است و همگونی شاخص های توسعه برای تمامی اعضای اکو در بلندمدتهمگرا نبوده است. همچنین، نتایج مطالعه نشان می دهد که طی دوره مورد مطالعه. افزایش سهم تجارت درون منطقه ایسازمان و ایران همسو با توسعه تجارت نبوده است و توسعه و تعمیق تحارت درون منطقه ای نه تنها به توسعه تجارت ایران منجر نشده، بلکه به انحراف تجارت نیز انجامیده است. تحلیل نتایج حاکی است که عدم توسعه تجارت درون منطقه ای ناشیاز ساختار تجاری ضعیف ایران است و هم اکنون امکان توسعه تجارت درون منطقه ای و همگرایی ایران با سازمان ضعیف بهنظر می ر سد. با توسعه و ارتقای ساختار اقتصادی تحاری ایران و ارتقای مزیت های نسبی به مزیت های رقابتی، امکانبهره گیری از منافع همگرایی فراهم می شود.

کلیدواژه ها:

یکپارچگی اقتصادی ، منطقه گرایی ، همگونی اقتصادی ، همگرایی تجاری ، سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و ایران