تاثیر هورمون تستوسترون بر اختلالات عملکردهای شناختی و ادم مغزی ناشی از مت آمفتامین در موش های گنادکتومی

سابقه و هدف: مت آمفتامین یکی از داروهای محرک است که منجر به بروز اختلال عملکردهای شناختی و رفتاری می گردد. از جمله اختلالاتی که به دنبال سو مصرف مت آمفتامین به وجود می آید اختلالات یادگیری و حافظه و همچنین تعاملات اجتماعی و بروز اضطراب می باشد. ازطرف دیگر، عملکرد استروئیدهای جنسی درتوسعه مناطق مغز دخیل در تولید مثل موضوع تحقیقات گسترده در طول سال ها بوده است. در همین زمینه تستوسترون نقش مهمی در سازماندهی نورونی و گلیال در دوره های قبل از تولد و پس از تولد دارد. تحقیقات اخیر تاثیر هورمون های جنسی بر سیستم عصبی را بررسی کرده است و مغز را به عنوان یک بافت هدف اصلی برای آندروژن ها برجسته می کند. از طرف دیگر مطالعات نشان داده است که تستوسترون دارای اثرات محافظت نورونی در برابر اختلالات شناختی و رفتاری نیز هستند. تظاهرات بالینی تغییرات مغزی مرتبط با تستوسترون شامل اختلالات شناختی مانند کاهش کارایی حافظه در ارتباط با قشر پیشانی، و هم چنین کاهش حافظه بلندمدت مرتبط با هیپوکامپ و سایر مناطق زمانی مغز میانی است.آندروژن ها، به ویژه تستوسترون، نقش مهمی در عملکرد حافظه ایفا کرده اند، به موجب آن کاهش و عدم وجود تستوسترون منجر به نقص شناختی و افزایش شرایط نورودژنراتیو و ترومای مغزی مانند بیماری آلزایمر، پارکینسون و هانتینگتون می شود. این مطالعه با هدف بررسی، نقش هورمون تستوسترون در حافظه اجتماعی و هم چنین شبه اضطرابی و بروز ادم مغزی ناشی از مصرف دوز توکسیک مت آمفتامین، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی، بر روی تعداد ۴۸ راس موش صحرایی گنادکتومی شده در ۶ گروه شامل گروه های کنترل، مت آمفتامین(mg/kg۶)، حلال (روغن کنجد)، مت آمفتامین + تستوسترون(mg/kg ۰/۲۵)، مت آمفتامین+ تستوسترون (mg/kg ۰/۵) و مت آمفتامین + تستوسترون (mg/kg ۱) انجام شد. در ابتدا موش های بیهوش گردید و جراحی برای گنادکتومی نمودن حیوان صورت گرفت. پس از گذشت ۲ هفته جهت ریکاوری موش های گنادکتومی شده، ارزیابی حافظه اجتماعی با استفاده از تست تعامل اجتماعی سه اتاقک و شاخص رفتارهای شبه اضطرابی با استفاده از تست میدان باز انجام شد در نهایت، حیوانات کشته شده و بافت مغز جهت ارزیابی ادم مغزی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق حاضر نشان داد که حافظه اجتماعی در موش هایی که مت آمفتامین دریافت کرده بودند در مقایسه با موش های گروه کنترل اختلال معنی داری داشتند(۰/۰۰۱P<). از طرف دیگر یافته های این تحقیق نشان داد که رفتارهای شبه اضطرابی و هم چنین ادم مغزی در موش هایی که مت آمفتامین دریافت کرده بودند، افزایش معنی داری داشت(۰/۰۰۱P<). آنالیز آماری هم چنین نشان داد که تجویز هورمون تستوسترون توانست تا حدودی باعث بهبود عملکردهای شناختی و کاهش رفتارهای شبه اضطرابی و ادم مغزی ناشی از مت آمفتامین شود(۰/۰۵P<). استنتاج: بر اساس مطالعه حاضر، هورمون جنسی مردانه تستوسترون می تواند در بهبود اختلالات رفتاری و اضطراب و هم چنین ادم مغزی ناشی از تجویز مت آمفتامین موثر می باشند و تحقیقات بیش تری برای بررسی مکانیسم های سلولی و مولکولی بروز اثرات این هورمون مورد نیاز است.

کلیدواژه ها:

methamphetamine ، testosterone ، anxiety ، brain edema ، social memory ، novel object memory ، مت آمفتامین ، تستوسترون ، اضطراب ، ادم مغزی ، حافظه اجتماعی ، حافظه تشخیص شی جدید