طراحی، ساخت و بررسی ویژ گی های روان سنجی پرسشنامه الگوی ادراک زمان به صورت استعاری، مبتنی بر تحلیل شناختی- پیکره ای در فارسی زبانان

زمان، مفهومی انتزاعی است که با استعاره های مفهومی یا شناختی قابل درک است. تاکنون در زبان فارسی، پرسشنامه ای استعاری مبتنی بر تحلیل شناختی- پیکره ای ساخته نشده است که بتوان از طریق آن درک استعاری حوزه های مبدا زمان را با نگاشت های گوناگون بررسی کرد. ازاین رو، هدف این مطالعه طراحی، ساخت و بررسی ویژ گی های روان سنجی پرسشنامه الگوی ادراک زمان به صورت استعاری، مبتنی بر تحلیل شناختی- پیکره ای است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع زمینه یابی و مطالعات روان سنجی است. برای تحلیل شناختی- پیکره ای، ابتدا به صورت هدفمند، ۲۸ متن معاصر انتخاب گردید؛ سپس ۴۰۵ عبارت استعاری زمان در ۱۸ نگاشت یا ارتباط استعاری استخراج شد که پرکاربردترین حوزه های مبدا ادراک زمان عبارت بودند از شیء، ماده، مسیر و مکان. بر این اساس، پرسشنامه ای با ۴۱ سوال، به شیوه مقیاس پاسخ دهی لیکرت ساخته شد. هشت متخصص زبان شناسی شناختی و دو متخصص روان سنجی  سوالات پرسشنامه را بررسی کردند. پس از حذف سوالات نامناسب، سایر سوالات اصلاح یا جایگزین سوالات حذف شده شدند و در پایان، شاخص روایی محتوای سی سوال باقی مانده محاسبه شد. سرانجام، پرسشنامه توسط ۱۵۰ فارسی زبان (با مدرک تحصیلی کارشناسی به بالا) که به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند، تکمیل شد. یافته های این پژوهش نشان داد پرسشنامه مذکور با روش ضریب آلفای کرونباخ از اعتبار مطلوبی برای کل پرسشنامه و عامل ها برخوردار است. همچنین، نتایج تحلیل عاملی نشان داد که پرسشنامه الگوی ادراک زمان به صورت استعاری، از سه عامل ماده، مکان و شیء تشکیل شده که جمعا ۱۲/۳۷ درصد از واریانس کل عامل ها را تبیین می کند. در نتیجه، پرسشنامه الگوی ادراک زمان به صورت استعاری برای فارسی زبانان از روایی و اعتبار خوبی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

Psychometric characteristics ، Time metaphorical pattern ، Cognitive- Corpus Analysis ، Farsi speaking speakers. ، ویژگی های روان سنجی ، پرسشنامه ادراک زمان به صورت استعاری ، تحلیل شناختی- پیکره ای ، فارسی زبان