واکاوی زبان چندوجهی قرآن درگزاره های تمثیلی

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 25

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TSHQ-8-1_003

تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

شماری از آیات قرآن، مشتمل برگزاره ها ی تمثیلی است و به جهت ارائه شدن تفسیر متقن، صحیح  و جامعی از متن قرآن، ضروری می نماید، مفسران، در راستای دستیابی به مقاصد آیات از نوع زبان این گزاره ها مطلع شوند و مکتب خویش را نسبت به نظرات «زبان شناسی»روشن کنند. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی بر اساس داده ها و اطلاعات کتابخانه ای به ویژه بهره جستن از کتب ادبی، بلاغی، تفاسیر متقدمین و متاخرین نگاشته شده است و یافته های حاصل از آن عبارتند از: تک وجهی نبودن زبان قرآن در بیان گزاره های تمثیلی و چندوجهی  و ذوجهات بودن آن؛ به گونه ای که حقایق قرآن در قالبی ادبی و هنری به زبان تمثیلی و به صورت معرفت بخش و واقع گرا بیان شده است و از طریق کاربست این گزاره های تمثیلی، در عین تفهیم معنای سطحی و ظاهری گزاره ها، همزمان معنای عمیق، باطنی و واقعی ورای ظواهر کلام نیز القا می شود و تخیل، توهم و کذب در آن راه ندارد. زبان مقدس آن، زبان اصلاح گر باورهای درونی در اعتقاداتی همچون شرک، نفاق و دنیاگرایی است؛ و زبان اصلاح گر رفتارهای اجتماعی در اموری از قبیل نقض عهد و انفاق نامطلوب است؛ همچنین چند نوع دیگر از کاربست آن را در امور ذیل می توان برشمرد: زبان هدایتگری، حقیقت گرا، آینده نگری، عبرت گیری و معرفت بخشی عینی شناختاری؛

نویسندگان

طیبه حیدری راد

دانش آموخته سطح ۴ گروه تفسیر و علوم قرآنی جامعه الزهرا قم، قم، ایران.

سیدمحمد نقیب

دانشیار گروه تفسیر و علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ، قم ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی حاتم عبدالرحمن بن محمد، (۱۴۱۹ق): تفسیر القرآن العظیم،ج۷، ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر،(بی تا): التحریر و التنویر، ج ...
  • ابن عطیه اندلسی،(۱۴۲۲ق): عبدالحق، المحرر الوجیز، ج۴، بیروت، دارالکتب العلمیه ...
  • ابن فارس، احمد،(۱۴۰۴ق): مقاییس اللغه، ج۵، مکتب الاعلام الاسلامی، قم ...
  • آل سعدی، عبدالرحمن بن ناصر،(۱۴۰۸ق): تیسیر الکریم الرحمن،ج۱، مکتبه النهضه ...
  • آلوسی، سید محمود،(۱۴۱۵ق): روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم،ج۱۰،۷، بیروت، ...
  • اندلسی، ابوحیان محمد بن یوسف،(۱۴۲۰ق): البحر المحیط، ج۶، ۳، بیروت، ...
  • بغدادی، علاءالدین،(۱۴۱۵ق): لباب التاویل( تفسیرخازن)، ج۳، دار الکتب العلمیه، بیروت ...
  • بغوی، حسین بن مسعود،(۱۴۲۰ق): معالم التنزیل، ج۳، داراحیاء التراث العربی، ...
  • بلاغی، سید عبد الحجت،(۱۳۸۶ش): حجت التفاسیر، ج۴، انتشارات حکمت، قم ...
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان،(۱۴۲۳ق): تفسیر مقاتل بن سلیمان ، ج۲، ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر،(۱۴۱۸ق): انوار التنزیل و اسرار التاویل،ج۳، بیروت، ...
  • بررسی جنبه های زیبایی شناختی تمثیل در زبان ادبی قرآن
  • جرجانی، عبدالقاهر،(۱۳۷۴ش): اسرار البلاغه، ترجمه: جلیل تجلیل، دانشگاه تهران، چاپ ...
  • جعفری، یعقوب،(بی تا): تفسیر کوثر، ج۶، بی نا، بی جا ...
  • جوادی آملی، عبدالله،(۱۳۸۸): تسنیم،ج۱۵، ۳، قم، اسرا ...
  • حسینی، جعفر،(۱۴۱۳ق): اسالیب البیان فی القرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ...
  • حقی بروسی، اسماعیل،(بی تا): روح البیان، ج۵، دارالفکر، بیروت ...
  • حکمت، علی اصغر،(۱۳۶۱ش): امثال قرآن، تهران، بنیاد قرآن ...
  • خلف الله، محمد احمد،(۱۹۹۹م): الفن القصصی فی القرآن الکریم، بیروت، ...
  • دامن پاک مقدم، ناهید،(۱۳۸۰ش): بررسی نظریه عرفی بودن زبان قرآن، ...
  • دهخدا، علی اکبر،(۱۳۷۳ش): لغتنامه،ج۴، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ چهارم ...
  • رازی، فخرالدین،(۱۴۲۰ق): مفاتیح الغیب، ج۲۵،۸،۴، بیروت، دار احیاء التراث العربی ...
  • راغب اصفهانی، محمدحسین، ابوالقاسم حسین بن محمد،(بی تا): معجم مفردات ...
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی،(۱۳۸۹ش): زبان تمثیلی در قرآن، نشریه کوثرمعارف، ش۱۶،صص ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی،(۱۴۱۸ق): التفسیر المنیر، ج۴، دار الفکر المعاصر، ...
  • زمخشری، جارالله محمود،(۱۴۰۷ق): کشاف، ج۳، بیروت، دار الکتاب العربی ...
  • سالاری راد، معصومه؛ رسولی پور، رسول،(۱۳۸۶ش): « بررسی و تحلیل ...
  • سبحانی، جعفر،(۱۴۲۰ق): الامثال فی القرآن، ج۱، موسسه الصادق علیه السلام ...
  • سعیدی روشن، محمدباقر،(۱۳۹۶): تحلیل زبان قرآن و روش شناسی فهم ...
  • سعیدی روشن،(۱۳۹۱ش): محمدباقر، زبان قرآن و مسائل آن، پژوهشگاه حوزه ...
  • سید قطب، ابن ابراهیم،(۱۴۱۲ق): فی ظلال القرآن، ج۴، دارالشروق، بیروت ...
  • سیوطی، جلال الدین،(۱۴۰۴ق): الدر المنثور،ج۴، کتابخانه آیه الله مرعشی، قم ...
  • طباطبایی،(۱۳۷۴ش): المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۱،۱۳،۱۶،۱۵، ۱۷قم، جامعهی مدرسین ...
  • طباطبائی، محمدحسین،(۱۴۲۷ق): البیان فی الموافقه بین الحدیث و القرآن، دارالتعارف ...
  • طبرسی، فضل بن حسن،(۱۳۷۲ش): مجمع البیان، ج۱، ۳، تهران، ناصرخسرو ...
  • طریحی،فخرالدین،(۱۳۷۵ش): مجمع البحرین، ج۵،کتابفروشی مرتضوی، تهران ...
  • عاملی، علی بن حسین،(۱۴۱۳ق): الوجیز، ج۲، دارالقرآن الکریم، قم ...
  • علی زمانی، امیر عباس،(۱۳۷۴ش): زبان دین دفتر تبلیغات اسلامی، قم ...
  • فراهیدی، خلیل،(۱۴۱۰ق): العین، ج۸ ،انتشارات هجرت،قم ...
  • قاسمی، محمد جمال الدین،(۱۴۱۸ق): محاسن التاویل، ج۷، دار الکتب العلمیه، ...
  • قرائتی، محسن،(۱۳۸۳ش): تفسیرنور، ج۶، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران ...
  • قشیری، عبدالکریم بن هوازن،(بی تا): لطایف الاشارات، ج۲، الهیئه المصریه ...
  • کاشانی، ملافتح الله،(۱۳۳۶ش): منهج الصادقین،ج۵، کتابفروشی محمد حسن علمی، تهران ...
  • معین، محمد،(۱۳۶۰ش): لغتنامه، ج۱، امیرکبیر، تهران ...
  • مکارم شیرازی، ناصر،(۱۴۲۱ق): الامثل ،ج۷، قم، مدرسه امام علی بن ...
  • ، ،(۱۳۷۴ش): تفسیر نمونه، ج ۲۳، ۱۰، ۲، تهران، دارالکتب ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن ...
  • میبدی، رشیدالدین،(۱۳۷۱ش): کشف الاسرار،ج۵، انتشارات امیرکبیر، تهران ...
  • نیل ساز، نصرت و همکاران،(۱۳۹۴ش): «معناشناسی زبان قرآن از دیدگاه ...
  • نمایش کامل مراجع