برنامه ریزی کاربری تاسیسات و تجهیزات حیاتی شهر جهت ارتقا تاب آوری در برابر زلزله (محدوده مورد مطالعه: بافت فرسوده شهر قزوین)

امروزه زلزله یکی از حوادثی است که زندگی مردم را در شهر را به خطر انداخته است و علاوه بر خسارات جانی، خسارات کالبدی و فیزیکی سنگینی را بر شهر ها تحمیل میکند.سوابق این موضع نشان میدهد با برنامه ریزی و مدیریت مناسب میتوان تا حد زیادی میزان آسیب پذیری بافت ها را در برابر زلزله کاهش داد.رویکرد تاب آوری، برای کاهش خسارت وارده به بافت شهری و همچنین ایجاد زمینه لازم برای بازیابی شهرها پس از وقوع حادثه مطرح گشته است، بافت فرسوده شهر ها در هنگام سوانح نظیر زلزله بیشترین آسیب را میبینند و ارائه و پژوهش به صورت مجزا روی این موضوع بسیار موثر و موضوعی جدید میباشد.همچنین بررسی موضوعی کاربری تجهیزات و تاسیسات شهری در ارتقا و رابطه متقابلی که با تاب آوری شهری در هنگام بروز حادثه دارند نیز از جمله مباحثی است که جنبه نوآورانه دارد.هدف کلی این پژوهش ارائه پیشنهادات جهت ارتقاء تاب آوری در بافت فرسوده شهر قزوین با تاکید بر کاربری تاسیسات و تجهیزات حیاتی شهر میباشد که برای دستیابی به آن از سیستم اطلاعات جغرافیای (GIS) و فرایند تحلیل شبکه ای فازی (FAHP) استفاده شده است.برای سنجش تاب آوری تاسیسات و تجهیزات حیاتی شهر هنگام زلزله از شش معیار(شعاع عملکردی آتشنشانی، بیمارستان و اورژانس ، مراکز امداد، فاصله از جایگاه سوخت، فضاهای باز و سبز و عرض شبکه)استفاده شده است.با استفاده از روش فازی FAHP و روی هم اندازی لایه آسیب پذیری معیار ها بر حسب وزن هر معیار در GIS نقشه محدوده های آسیب پذیر را بدست آورده ایم که نتایج نشان دهنده این موضوع است که در بافت فرسوده شهر قزوین چهار محدوده بسیار آسیب پذیر وجود دارد. با توجه به نیاز و کمبود های ۴ محدوده آسیب پذیر، پیشنهادات برای بهبود این محدوده ها ارائه شد که در قسمت درونی با در نظر گرفتن فضای باز و سبز و همچنین تعریض معابر برای هر چهار محدوده میتوان تاب آوری این بافت را در برابر زلزله ارتقا داد. همچنین پیشنهادات یکپارچه ماننده در نظر گرفتن آتش نشانی، در نظر گرفتن درمانگاه و اورژانس محلی، در نظر گرفتن مرکز امداد نجات و مقاوم سازی و اعمال استاندارد ها در مورد جایگاه سوخت در این محدوده و بافت میتواند موجب افزایش تاب آوری بافت فرسوده در برابر زلزله گردد.

کلیدواژه ها:

کاربری ، تاسیسات و تجهیزات شهری ، تاب آوری ، زلزله ، بافت فرسوده ، شهرقزوین