بررسی مضامین دفاع مقدس در شعر معاصر

مبارزه با ستم و بیداد و گرایش به عدالت و دادخواهی از خصایص ذاتی و فطری انسان هاست. ادبیات پایداری جنبه ای ازآثار ادبی است که تداعی کننده ایستادگی و پا فشاری بر حق در برابر ظلم و ستم و شوق ایستادگی و پایداری در «راههدف» در تمامی ادوار و اعصار می باشد و آرمان گرایی و حقیقت جویی. روح اصلی این ادبیات است. از تحولاتی کهتاثیری شگرف بر ادبیات معاصر ایران گذاشت ادبیات منظوم جنگ و دفاع مقدس بود. شعر جنگ به لحاظ زمانی، حدفاصل بین شروع تجاوز عراق-۱۳۵۹- تا روز پذیرش قطعنامه ۵۹۸ -۱۳۶۷- را در بر می گیرد و از جهت درونمایه،تشویق و تکریم دوست و تحقیر و تهدید دشمن، همچنین تقویت روحیه ی سلحشوری» ملی و دینی برای حفظ وطن وانقلاب است. دفاع مقدس هشت ساله ی ملت ایران در برابر مهاجمان بیانگر قداست مبارزه لاله های به معشوق پیوستهاست و اشک بر این لاله ها گواه حضور آنان در پیوند فکری، عاطفی و وجودی ما با آنهاست. این دوران از جملهپربارزترین و آرزشمند ترین دوره های تاریخ ایران محسوب می شود. شاعران و نویسندگان نیز به عنوان نمونه فرهیختهجامعه بشری هیچ گاه از این قاعده مستننی نبوده اند و برخی از آنان کوشیده اند در اشعار و نوشته های خویش, مردم رابه پایداری و مقاومت در برابر بی عدالتی و ظلم فراخوانند. آنان با قلم و بیان تیز و برنده خویش و با سرودن اشعاری درزمینه مقاومت و پایداری، به اقتضای زمان خود دست به آفرینش آثاری اب و جاودان می زنند که این آثار، جاودانگیشانرا مرهون فطرت پاک و غریز، عدالت جوی آفریننده اثر هستند. شعر پایداری با دمیده شدن روح عناد با مظاهر زشتی درکالبد کلمات جان می گیرد. و به عبارتی شعر و ادب مقاومت و پایداری تجلی ستیز با بدی و بیداد با سلاح کلمه است. ازجمله شاعرانی که شعر دفاع مقدس را در آثارشان به نمایش گذاشته اند ابوالقاسم لاهوتی، سلمان هراتی. عباس براتی-پور، حسن ابراهیمی، مصطفی محدثی خراسانی است. در این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی و بر مبنایمطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است به بررسی اینگونه ادبی در اشعار پنج شاعر معاصر پرداخته شده است مولفه هایمطرح شده در این مقاله عبارتنداز پایداری و دعوت به استقامت/ اغتنام فرصت برای ایستادگی و نبرد/ تجلیل ازمجاهدان/ ذکر جنایت های دشمن و نقد حاکمان بیداد/اعدم سازش با دشمن/ امید به رستگاری و آزادی/ ولایت مداری/انتقاد از پریشانی و ناآگاهی مردم/ وطن پرستی/ جانبازی و شهادت طلبی است و نتایج حاکی از آن است که مضامینادبیات پایداری و دفاع مقدس در شعر این شاعر، تجلی نسبتا چشمگیری دارد.

کلیدواژه ها:

ادبیات پایداری ، دفاع مقدس ، شعر پایداری ، شاعران معاصر