تغییرات غلظت نیتروژن شاخه و برگ در مراحل زایشی گیاه نخود در تاریخ ها و تراکم های کاشت مختلف

به منظور فهمیدن مکانیزم انتقال مجدد و روند تغییرات غلظت نیتروژن برگ و شاخه گیاه نخود رقم هاشم و تاثیر تاریخ ها و تراکم های کاشت مختلف بر آن ، آزمایشی به صورت کرت یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد در سال ١٣٨١ اجرا شد . کرت اصلی تاریخ کاشت ( 15 آذر، ٣٠ دی و ١٥ اسفند ) و کرت فرعی تر اکم بوته (64، 48، 35 و 16 بوته در متر مربع ) بود. در این آزمایش غلظت نیتروژن برگ و شاخه در مراحل مختلف زایشی ، اجزای عمل کرد، عملکرد تک بوته ، عملکرد در واحد سطح و غلظت و محتوی نیتروژن دانه اندازه گیری شدند . غلظت نیتروژن در برگ و شاخه ، احتمالا به دلیل انتقال مجدد به دانه ، در طول پر شدن دانه کاهش یافت . نسبت کاهش غلظت نیترو ژن از مرحله شروع گلدهی تا مرحله اتمام دانه بستن با تاخیر در کاشت برای برگ ها از 4/7 تا 22/9 درصد و برای شاخه ها از 27/8 تا 38/68 درصد متغیر بود. با تاخیر در کاشت سهم انتقال مجدد نیتروژن از قسمت های رویشی به دانه در طول پر شدن دانه زیاد شد . کاهش غلظت نیترو ژن برگ ها نسبت به شاخه ها با سرعت بیشتری بود اما شاخه ها درصد بیشتری (32/2 درصد ) از نیتروژن خود را نسبت به برگ ها (4/4 درصد ) تخلیه کردند. همبستگی منفی بین غلظت نیتروژن دانه با عملکرد تک بوته و تعداد دانه در بوته وجود داشت که نشان می دهد علت کاهش غلظت نیتروژن در دانه بین تاریخ ها و تراکم های کاشت به علت تولید تعداد دانه بیشتر در تک بوته و عملکرد تک بوته بالا است . میزان نیتروژن برداشت شده توسط دانه در واحد سطح در بین تاریخ های کاشت بستگی به عملکرد دانه در واحد سطح آن ها داشت . در بین تراکم ها ی کاشت نیز کمترین نیتروژن برداشت شده توسط دانه در واحد سطح مربوط به تراکم ١٦ بوته در متر مربع بود. سه تراکم بوته بعدی نسبت به تراکم ١٦ بوته در متر مربع محتوی نیتروژن دانه بیشتری در واحد سطح داشتند.

کلیدواژه ها:

تاریخ کاشت ، تراکم کاشت ، نخود ، غلظت نیترو ژن شا خه ، غلظت نیتروژن برگ ، دوره پر شدن دانه